17 juni 2012

Advocaat bespreekt aansprakelijkheid gemeente voor overschrijding termijn besluit

Categorie: Aansprakelijkheidsrecht, Bestuursrecht

Op een aanvraag moet binnen acht weken beslist worden. Wel kan een beslistermijn soms opgeschort worden of verdaagd worden. Indien echter de beslistermijn voor de aanvraag (van een vergunning) is verlopen dan komt de gemeente in de gevarenzone. Schade als gevolg van een te laat genomen besluit op een aanvraag kan tot aansprakelijkheid van de gemeente leiden.

Tijdig beslissen op aanvraag vergunning

Hoge Raad heeft in een uitspraak van 22 oktober 2010 bepaald dat dat de gemeente van Eindhoven, gelet op de bijkomende omstandigheden, in strijd met de in het maatschappelijk verkeer jegens een belanghebbende in acht te nemen zorgvuldigheid heeft gehandeld door niet tijdig te beslissen op het bezwaar. De overschrijding van beslistermijnen van een besluit wordt volgens de Hoge Raad niet gedekt door de leer van de formele rechtskracht. Bijkomende omstandigheden wel met zich meebrengen dat sprake kan zijn van onrechtmatig handelen jegens een belanghebbende. Eindhoven moet de door projectontwikkelaar € 126.033,47 schadevergoeding betalen. Vraag een advocaat bestuursrecht uitleg over beslistermijnen en overheidsaansprakelijkheid. Bij vernieting besluit door de rechter is gemeente overigens ook aansprakelijk: aansprakelijkheid overheid na vernietiging besluit.

Te late beslissing gemeente veroorzaakt schade bouwproject

De projectontwikkelaar kreeg ontheffing voor 68 appartementen op 26 maart 2002. Op 10 mei 2002 werden (tijdig) bezwaren ingediend. De gemeente had uiterlijk binnen 10 weken, dus eind juli 2002 op het ingediende bezwaarschrift moeten beslissen (welke termijn maximaal 4 weken verlengd had kunnen worden). Op 11 juni 2002 werd met de bouwwerkzaamheden begonnen. De projectontwikkelaar vorderde een voorlopige voorziening bij de bestuursrechter. De voorzieningenrechter schorste op 11 december 2002 de verleende ontheffing voor de appartementen van 26 maart 2002 tot en met zes weken na het nemen van een beslissing op het bezwaarschrift. Op 23 december 2002 gelastte de voorzieningenrechter het college van Eindhoven binnen drie weken een beslissing op bezwaar te nemen. Het college heeft vervolgens het bezwaren van de bezwaarmakers op 13 januari 2003 ongegrond. De bezwaarmakers stelden beroep in tegen de afwijzing van hun bezwaarschrift. Het beroep werd op 2 april 2003 door de rechtbank ongegrond verklaard. De bezwaarmakers stelden hoger beroep in bij de Afdeling bestuursrechtspraak. De Afdeling Bestuursrecht van de Raad van State bevestigde de uitspraak op 18 februari 2004. De bezwaren waren derhalve ongegrond.

Besluit gemeente onrechtmatig in specifieke omstandigheden

De rechter overweegt onder meer: ‘De enkele omstandigheid dat een bestuursorgaan een besluit neemt met overschrijding van de wettelijke beslistermijn, is onvoldoende voor het oordeel dat aldus onrechtmatig wordt gehandeld in de zin van art. 6:162 BW. Daarvoor zijn bijkomende omstandigheden nodig die meebrengen dat het bestuursorgaan, door pas na het verstrijken van de wettelijke beslistermijn een besluit te nemen, in strijd handelt met de in het maatschappelijk verkeer jegens een belanghebbende in acht te nemen zorgvuldigheid.’

Wat maakt besluit gemeente onrechtmatig?

Welke bijkomende omstandigheden maakt het handelen van de gemeente onrechtmatig in het kader van overheidsaansprakelijkheid?
Volgens de Hoge Raad zijn dat:

  1. de mate waarin de beslistermijn door de gemeente wordt overschreden
  2. de oorzaak of oorzaken van der termijnoverschrijding van de wettelijk geldende beslistermijn voor
  3. de voor de gemeente kenbare belangen van de belanghebbende(n).

Derde kan schade lijden door te laat genomen besluit gemeente

Ook een ander dan de aanvrager, een derde partij, kan belanghebbende zijn die schade lijdt door overschrijding van de beslistermijn. In dit geval was de overschrijding van de termijn met 29 weken doorslaggevend voor de rechter om aansprakelijkheid van de gemeente vast te stellen. De Hoge Raad bekrachtigde de uitspraak van de rechtbank en het Hof die van oordeel waren dat de gemeente aansprakelijk was jegens de projectontwikkelaar voor de lange termijnoverschrijding. Uitspraak te vinden op rechtspraak.nl, Hoge Raad 22 oktober 2010, LJN BM7040. Lees ook: schadevergoeding overheid.