Wie tot de hoogste Nederlandse rechter heeft geprocedeerd kan zijn zaak voorleggen aan het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM). De Europese rechter kan toetsen of de Nederlandse rechter (bijvoorbeeld de Raad van State) inbreuk maakt op fundamentele rechten in het Europees Verdrag Rechten van de Mens (EVRM). Bijvoorbeeld het recht op een eerlijk proces. Daarbij wordt een onderscheid gemaakt tussen enerzijds de verschillende rechtsprekende instellingen van de Europese Unie en anderzijds het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM). Deze blog van advocaat Mark van Weeren gaat over het starten van de procedure (klacht) bij het Europese Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM).
Wat kan Europese rechter toetsen?
Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) is een andere instelling dan het Hof van Justitie van de Europese Unie is de overkoepelende term voor het Hof van Justitie, het Gerecht en diverse gespecialiseerde rechtbanken van de Europese Unie. Deze gerechten zien uitsluitend toe op correcte toepassing van gemeenschapsrecht en op schending van dit recht door instellingen van de EU. Deze blog gaat echter over een beroep bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens dat de grondrechten van het Europees Verdrag van de rechten van de mens (EVRM) beschermt. Bijvoorbeeld het recht op fair trial (art. 6 EVRM) of art 7 EVRM geen strafoplegging zonder wettelijke grondslag (no punishment without law).
Wat kan het Europese rechter (EHRM) toetsen?
Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) beoordeelt verzoekschriften van individuen, organisaties en landen tegen lidstaten van de Raad van Europa. Een klacht bij het EHRM is ontvankelijk als:
- De indiener persoonlijk en direct het slachtoffer is van een schending van een fundamenteel recht dat is vastgelegd in het EVRM of in één van de protocollen hierbij.
- De klacht moet gericht is tegen een publieke instantie (wetgever, administratieve overheid, rechterlijke instantie). Klachten tegen personen of particuliere organisaties worden niet door het EVRM in behandeling genomen.
- Het Hof is bedoeld als ‘laatste redmiddel’. Het Hof neemt een verzoekschrift slechts in behandeling als alle nationale rechtsmiddelen zijn uitgeput. In Nederland betekent dit dat de klager normaal gesproken moet procederen tot de Hoge Raad of de Raad van State voordat een zaak aan het EHRM kan worden voorgelegd.
- Het verzoekschrift moet worden ingediend binnen zes maanden na de definitieve nationale beslissing (artikel 35 lid 1 EVRM).
Grondslag beroep Europese Hof van Justitie
Indien beargumenteerd kan worden dat er door een publieke instantie, zoals de Raad van State, strijdig is gehandeld met het EVRM, kan er een procedure worden gestart bij het EHRM. Het verzoek moet worden ingesteld binnen 6 maanden na de definitieve beslissing. Het EHRM behandelt alle klachten kosteloos. Een partij hoeft slechts zijn/haar eigen kosten te dragen (bijvoorbeeld honoraria van advocaten, onderzoekskosten, portokosten).
Advies advocaat over beroep Europese rechter (EHRM)
In het verzoekschrift aan het Europese Hof dient toegelicht te worden wat de feiten zijn en waar de inbreuk op een grondrecht van het EVRM uit bestaat. Een advocaat kan in het verzoek toelichten waar die inbreuk op een grondrecht uit bestaat. Daarbij kan verwezen worden naar de rechtspraak van het Euopese Hof. De griffie van het EHRM onderzoekt of een klacht ontvankelijk is. Al dat zo is zal eerst aan de Nederlandse Staat verzocht worden in de kwestie tot een regeling te komen. Indien de zaak niet wordt geregeld tussen partijen dan wordt verder geprocedeerd en bepaalt het Hof of een fundamenteel recht het EVRM is geschonden. Is dat het geval, dan kan het Europese Hof uitspraak doen over genoegdoening aan de klager.