Verplicht lidmaatschap VVE, ondernemersvereniging, beheersvereniging e.d.

In de wet is geregeld dat een koper van een appartementsrecht van rechtswege lid is van een vereniging van eigenaren. Aldus is via de wet de eigenaar van een appartementsrecht verplicht lid te zijn. Dit lidmaatschap is gekoppeld aan zijn eigendom van het appartementsrecht. Hij kan dit wettelijk verplichte lidmaatschap van de VVE het niet opzeggen.  Een VvE advocaat krijgt af en toe vragen of dit lidmaatschap beëindigd kan worden. Opzegging lidmaatschap VvE kan dus niet. Van winkeliersvereniging wel en van de meeste andere verenigingen ook, maar pas op voor lastige bedingen in statuten.

Verplicht lidmaatschap ondernemersvereniging in notariële akte

Dat is bij andere verenigingen anders. In een notariële akte kan wel vastgelegd worden dat een koper bijvoorbeeld verplicht lid is van een ondernemersvereniging of winkeliersvereniging. Recreatieparken hebben doorgaans het lidmaatschap van een beheersvereniging verplicht gesteld. Het is mogelijk dat een dergelijk verplicht lidmaatschap opgenomen wordt in de notariële akte. Daarin dient ook bepaald te zijn dat huurders dezelfde verplichting hebben; soms zijn huurders gebonden via (de algemene bepalingen van) hun huurovereenkomst. En rechtsopvolgers ook aan dit beding gebonden moeten worden. Daarvoor moet een kettingbeding opgenomen worden.

Recht om lidmaatschap op te zeggen

Het is echter niet mogelijk om contractueel de betrokkenen verplicht lid te laten blijven. Dat is in strijd met de vrijheid van vereniging, zoals dit is geregeld in artikel 8 Grondwet en artikel 11 EVRM. Artikel 2:35 BW betreft een dwingendrechtelijke bepaling welke er op neerkomt dat het lidmaatschap van een vereniging tegen niet de wil van een lid kan plaatsvinden. Een lid kan dus niet verplicht worden, ook niet in een notariële akte of contract, om lid te blijven. Het lid kan derhalve rechtsgeldig opzeggen. Het hangt van de inhoud van de statuten of reglement af in hoeverre er (geldige) sancties zijn bij opzegging lidmaatschap vereniging.

Kettingbeding en andere sancties om opzegging lidmaatschap vereniging tegen te gaan

Om opzegging van het lidmaatschap aan banden te leggen, worden in contracten of akten wel boetes opgelegd in geval van een dergelijke opzegging van het lidmaatschap. De vraag is of dit wel de toets van vrijheid van vereniging kan doorstaan. Dat zal ook van de formulering van een dergelijk beding afhangen. Doorgaans zal het in de vorm van een kettingbeding opgenomen zijn. In het geval is bepaald dat een boete verschuldigd is, kan de rechter sowieso deze boete matigen. Laat een kettingbeding dus altijd eerst toetsten door een advocaat om dit niet tot verbeurte van een boete leidt.

Bij de coöperatieve vereniging is in beperkte mate mogelijk aan uittreding voorwaarden te verbinden. Die voorwaarden zullen in de statuten opgenomen dienen te worden.

Contributie en promotiebijdragen vereniging

Om de betrokkenen toch financieel te laten bijdragen aan hetgeen de vereniging beoogt (bijvoorbeeld promotie van een winkelcentrum, indien het om een winkeliersvereniging gaat) zou gekozen kunnen worden voor een kettingbeding, die de eigenaar oplegt om alle rechtsopvolgers en gebruikers verplichten de promotiebijdrage te voldoen (of onderhoudsbijdrage bij een recreatiepark). Deze promotiebijdrage staat dan los van het lidmaatschap. Het kettingbeding heeft echter geen goederenrechtelijke werking. In geval van faillissement of indien het beding niet wordt opgenomen bij verkoop, dan is de rechtsopvolger er niet aan gebonden. Het hangt altijd af van de exacte formulering van beding en statuten of huishoudelijke reglement. Daarom is het verstandig deze te laten controleren door een specialist.

Vraag voor specifieke situaties het advies van onze VvE-advocaten.