Binnen het arbeidsrecht onderscheiden we de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd en de arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd.
Een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd heeft als kenmerk dat deze van rechtswege kan eindigen zonder dat er door de werkgever een opzeggingshandeling is vereist. De werkgever kan de arbeidsovereenkomst enkel door niet te verlengen aan het einde van de looptijd, beëindigen. In dat geval zal de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd eindigen op de einddatum zoals opgenomen in het contract. Hier kan de werknemer niets aan doen.
Bepaalde tijd arbeidscontract onder omstandigheden niet ten einde
Er zijn echter omstandigheden waarbij de werkgever niet gerechtigd is om de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd niet te verlengen of schadeplichtig is wanneer de arbeidsovereenkomst niet wordt verlengd. Hiervan kan sprake zijn indien de werkgever aan de werknemer eerder de toezegging heeft gedaan dat de arbeidsovereenkomst zou worden verlengd. Daarnaast kan het onrechtmatig zijn om een arbeidsovereenkomst niet te verlengen indien het besluit van de werkgever is gebaseerd op een discriminatoire grond zoals zwangerschap.
Toezegging verlenging arbeidsovereenkomst bepaalde tijd
Een werkgever die aan de werknemer gedurende de looptijd van de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd onomwonden toezegt dat de arbeidsovereenkomst van de werknemer wordt verlengd en later, vlak voor het einde van de arbeidsovereenkomst, besluit de arbeidsovereenkomst niet te verlengen, kan in de problemen komen. Indien door de uitingen van de werkgever de werknemer er gerechtvaardigd op heeft mogen vertrouwen dat zijn dienstverband zou worden voortgezet, dan heeft die werknemer mogelijk een vordering jegens de werkgever tot wedertewerkstelling, alsmede tot het instellen van een schadevergoeding.
Een dergelijke vordering heeft de werknemer niet indien de werkgever een gerechtvaardigde reden heeft om de arbeidsovereenkomst toch niet te verlengen. Een reden zou kunnen zijn dat er na de toezegging een smet op het functioneren van de werknemer is gekomen, dan wel de werknemer dusdanige schade heeft toegebracht aan de vertrouwensrelatie met de werkgever, dat van de werkgever niet verwacht kan worden de arbeidsovereenkomst voort te zetten.
In een uitspraak van de Rechtbank Amsterdam van 19 september 2013 heeft de kantonrechter geoordeeld dat een werknemer aan wie een toezegging tot verlenging van de arbeidsovereenkomst was gedaan, weer toegelaten moest worden op de werkplek om daar de overeengekomen werkzaamheden uit te voeren op straffe van een dwangsom. De werkgever had in dit geval aan de werknemer toegezegd dat zijn dienstverband na het einde van de looptijd van de arbeidsovereenkomst zou worden voortgezet. Er waren geen nadere voorwaarden gesteld wat betreft deze voortzetting. Er waren volgens de rechtbank geen goede redenen op basis waarvan de werkgever de toezegging mocht intrekken. De werknemer mocht er dus in dit geval op vertrouwen dat de toezegging gestand zou worden gedaan.
Als werkgever is het dus verstandig om aan werknemers geen expliciete toezegging te doen over de verlenging van een bepaalde tijd contract, dan wel altijd een voorbehoud te maken waaronder een eventuele verlenging al dan niet plaats zal vinden. Op deze manier kan voorkomen worden dat de werknemer alsnog in dienst treedt na het eindigen van de arbeidsovereenkomst terwijl de werkgever dit ondanks de eerdere toezegging niet meer voor ogen had.
Discriminatie gelijke behandeling
Een andere mogelijkheid is dat de werkgever de arbeidsovereenkomst met een werknemer besluit niet te verlengen op basis van redenen die in strijd zijn met de gelijke behandelingswetgeving. Indien een werkgever de werknemer in verband met bijvoorbeeld ras, politieke kleur, godsdienst, geslacht, chronische ziekte of zwangerschap niet zou verlengen, dan handelt de werkgever onrechtmatig jegens de werknemer en kan de werknemer mogelijk ook aanspraak maken op voortzetting van zijn dienstverband, dan wel tot vergoeding van de door hem geleden schade.
Van belang is dus dat het besluit om het contract voor bepaalde tijd niet te verlengen altijd uitgebreid wordt toegelicht door de werkgever. Er moet sprake zijn van een goede, objectiveerbare reden.
Indien u vragen heeft over het al dan niet verlengen van een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd, kunt u contact opnemen met Blenheim.