27 augustus 2022

Gedogen gemeente

Categorie: Gedoogbeschikking

Indien een gemeente niet tot handhaving overgaat bij een overtreding van regelgeving dat heet dat gedogen. De volgende gedoogsituaties kunnen zich bij een gemeente voor doen:

  • de gemeente weigert in een besluit naar aanleiding van een verzoek om handhaving een sanctie op te leggen tegen de gedoogsituatie;
  • de gemeente gedoogt door middel van een gedoogverklaring of gedoogbesluit een reeds bestaande of toekomstige illegale situatie; er wordt dan geen sanctie opgelegd;
  • de opgelegde sanctie, bijvoorbeeld een last onder dwangsom of last onder bestuursdwang, wordt opgeheven of opgeschort;
  • de bestuursrechter vernietigt een besluit tot handhaving, omdat er sprake is van bijzondere omstandigheden of de executie van de sanctie is onevenredig;
  • de gemeente waarschuwt de overtreder dat sprake is van een overtreding en dat bij de volgende overtreding een sanctie opgelegd zal worden;
  • de door het bestuursorgaan opgelegde sanctie is niet effectief, zodat in feite sprake is van gedogen;
  • het bestuursorgaan doet onvoldoende aan toezicht en handhaving, maar doet wellicht toezeggingen dat zij actie zullen ondernemen, maar de overtredingen duren voort.
  • (als voorbeeld is hier gedogen door een gemeente genoemd; het kan ook een ander bestuursorgaan zijn zoals, de Provincie, Hoogheemraadschap een Ministerie, e.d.).

4 Gedoogsituaties die aanvaardbaar zijn

  • gedogen bij overgangssituatie of overmachtssituatie;
  • de situatie waarin het relevante belang om te gedogen zwaarder weegt dan handhaving;
  • gevallen waarin een ander belang zwaarder weegt dan de handhaving, waardoor gedogen gerechtvaardigd is;
  • gedogen van wetsovertreding is bij wet of regelgeving toegestaan; bijvoorbeeld gedoogbeleid coffeeshops. Lees ook: gedogen, wat kan je er tegen doen?

    Gedoogbeleid voor coffeeshops

    Het gedoogbeleid voor coffeeshops in Nederland is gebaseerd op artikel 13b Opiumwet. Invulling van het softdrugsbeleid op lokaalniveau vindt plaats in het driehoeksoverleg. Per gemeente kan het beleid voor coffeeshops dus verschillen, hoewel de basis van de gedoogvoorwaarden de AHOJ-G voorwaarden zijn. De exploitant van de coffeeshop dient naast een gedoogverklaring ook een exploitatievergunning voor de coffeeshop te hebben. De persoon die de coffeeshop exploiteert wordt getoetst aan de Wet Bibob. Het gedogen van een coffeeshop kan bij overtreding van de gedoogvoorwaarden door de burgemeester beëindigd worden door:

  • intrekking van de gedoogverklaring;
  • een besluit tot bestuursdwang ter onmiddellijke sluiting van de coffeeshop;
  • besluit tot sluiting coffeeshop voor langere duur (6 tot 12 maanden).Deze sancties tegen coffeeshops zijn omstreden. In feite wordt bestuursdwang hier oneigenlijk gebruikt. In mijn praktijk als advocaat bestuursrecht komt ik dit vaak tegen. De exploitant die geconfronteerd wordt met een bevel tot sluiting van zijn coffeeshop dient spoedig juridisch advies in te winnen bij een advocaat bestuursrecht.

    Rechtspraak over gevallen waarin gedogen rechtmatig was

  • gedogen bij overgangssituaties, zoals concreet zicht op legalisatie, bedrijfsverplaatsing, experimentele situaties en tijdelijke overtredingen;
  • zwaarwegende belangen verzetten zich tegen handhaving en het achterliggende belang is beter gediend met gedogen dan handhaving;
  • handhaving zou in strijd zijn met algemene beginselen van behoorlijk bestuur, zoals het vertrouwensbeginsel, rechtszekerheidsbeginsel of gelijkheidsbeginsel;
  • belang bij handhaving is te gering; de betrokkene kan met succes een beroep doen op het evenredigheidsbeginsel;
  • als om een bijzondere reden moet worden afgezien van handhaving. Meer hierover in de blog handhaving en gedogen.

    Gedogen in overgangssituaties kan rechtmatig zijn bij concreet zicht op legalisatie

  • Er moet daadwerkelijk sprake zijn van concreet zicht op legalisatie en geen vaag, onduidelijk legalisatie idee. Deze grond “concreet zicht op legalisatie” kan door de overheid makkelijk aangegrepen worden om niet tot handhaving over te gaan;
  • bedrijfsverplaatsingen die met zich meebrengen dat het gedogen van een overtreding tijdelijk wordt toegestaan en aldus een gedoogsituatie bestaat;
  • incidentele overtredingen die kortdurend en van voorbijgaande aard zijn en daardoor tijdelijk gedoogd kunnen worden.

Het team vastgoed & overheid van Blenheim heeft veel ervaring met handhaving en gedogen. Vraag vrijblijvend advies aan een van onze specialisten.