Een bitcoin is digitale valuta. Het bijzondere aan bitcoins is dat er geen centrale administratie is. De valuta maakt namelijk gebruik van een database verspreid over een ‘P2P netwerk’ (peer-to-peer netwerk, oftewel een netwerk waarin alle computers verbonden zijn en er geen centrale server is).
In dat netwerk worden de bitcoins geadministreerd waarbij gebruik wordt gemaakt van een versleuteling. Dit wordt ook wel cryptocurrency of cryptogeld genoemd. Het gaat er om dat het geld versleuteld is. Steeds als er een nieuwe transactie plaatsvindt met een bitcoin, wordt de code van de transactie langer, en wordt deze dus aangevuld.
Bijzonder is dat een bitcoin nooit vaker dan één keer kan worden uitgegeven. Er is ook een maximaal aantal aan bitcoins, maar de bitcoins zelf kunnen weer opgedeeld worden in kleine stukjes. Bitcoins worden “gemined” of “virtueel minen”. Dit wordt ook wel het delven van bitcoins genoemd. Er wordt iedere dag een hoeveelheid bitcoins vrijgegeven, die gedolven kunnen worden. Daar heb je echter wel de rekenkracht van computers voor nodig.
Bitcoin of bitcoins
Bitcoins zijn eigenlijk vergelijkbaar met digitale cash. De bitcoins worden verstuurd door het internet van de ene persoon naar de andere persoon, zonder dat er sprake is van een bank of een overheidsinstantie. Met bitcoins kunnen virtueel aankopen worden gedaan (bijvoorbeeld computerspellen of andere zaak). De bitcoin kan ook worden gekocht met geld maar ook verkocht worden met geld. Bitcoins kunnen voorts worden opgeslagen op het internet (in zogenaamde web wallets) maar ook op je eigen pc (in zogenaamde software wallets). Inmiddels accepteren veel bekende bedrijven bitcoins. Een belangrijke bekende partij is bijvoorbeeld Amazone.
Bitcoins minen
Bitcoins moeten wel virtueel ‘gemined’ worden. Dat betekent in simpel taalgebruik dat bitcoins gevonden moeten worden. Er is wel een beperkt aantal bitcoins die gevonden kan worden, te weten 21 miljoen. Als dat is bereikt dan heeft het minen (het vinden van de bitcoins) geen zin meer. Het minen geschiedt door het gebruik van een computer die in het netwerk de bitcoins zoekt.
Bitcoins: AFM en DNB
Ten tijde van het schrijven van deze blog staan bitcoins niet onder toezicht. De virtuele munteenheid kwalificeert niet als elektronisch geld als bedoeld in de wet op het financieel toezicht, als gevolg waarvan DNB vooralsnog heeft aangegeven dat het niet onder haar toezicht valt. Wel waarschuwt DNB voor de gevaren van bitcoins.
Ook AFM heeft aangegeven dat de bitcoin niet onder haar toezicht valt. Wel heeft de AFM gewaarschuwd voor de risico’s van de bitcoins. Dat treft u hier aan. Een van de gevaren is dat bitcoins niet vallen onder het depositogarantiestelsel.
Ook hebben DNB, AFM en het Ministerie van Financiën duidelijk aangegeven de ontwikkelingen rondom bitcoins goed in de gaten te houden. De reden waarom vooralsnog bitcoins niet onder het toezicht vallen, is omdat het niet voldoet aan de vereisten van de definitie Elektronisch Geld in de wet of het financieel toezicht’. Volgens 1:1 Wft is elektronisch geld:
“geldwaarde die elektronisch of magnetisch is opgeslagen die een vordering op de uitgever vertegenwoordigt, die is uitgegeven in ruil voor ontvangen geld om betalingstransacties te verrichten als bedoelt in artikel 4, punt 5 van de richtlijn betaaldiensten, en waarmee betalingen kunnen worden verricht aan een andere persoon dan de uitgever”
Bitcoins zijn niet uitgegeven in ruil voor ontvangen geld en leveren ook geen vordering op de uitgever van dat geld op. Het kent immers geen centrale uitgever. Daarmee voldoet bitcoin niet aan de definitie van elektronisch geld. Het is ook geen financieel product in de zin van de wet. Dit is bevestigd door minister Dijsselbloem van financiën naar aanleiding van Kamervragen (10 april 2013). Die beantwoording treft u hier aan.
Als gevolg van het feit dat de bitcoin niet onder toezicht valt, is het ook zo dat het depositogarantiestelsel niet van toepassing is. Dat betekent dus extra risico voor de gebruiker van bitcoin. Bovendien kennen dergelijk virtuele munteenheden een onstabiel karakter, hetgeen de risico’s voor de gebruiker daarvan vergroot.
Het is echter wel dat duidelijk is dat DNB en AFM de ontwikkelingen nauw in de gaten houden.
Bitcoins wetgeving
Zoals gezegd de overheid houdt de ontwikkelingen met de bitcoins nauwlettend in de gaten. Het is niet uit te sluiten dat binnenkort wel wetgeving ontstaat als gevolg waarvan de bitcoin misschien toch onder toezicht van de Nederlandsche Bank of de AFM gaat vallen. Belangrijk aspect is namelijk dat bitcoins mogelijk voor criminele doeleinden gebruikt kunnen worden en dat dit voor het openbaar ministerie en het FIOD lastig zal zijn om hier toezicht op te houden. Zo geeft de minister van financiën aan:
“Ook op strategisch niveau is aandacht voor ontwikkelingen op dit gebied. Zo is er een cybercrime overleg waarin, onder voorzitterschap van het ministerie van veiligheid en justitie, het OM, de FIOD en de nationale politie zijn vertegenwoordigd.”