Crowdfunding is een manier om een project gefinancierd te krijgen door de ‘crowd’; een grote groep mensen die ieder een relatief klein bedrag investeren en tezamen het project volledig financieren. Het kan hierbij gaan om zeer uiteenlopende projecten, zoals: de aanschaf van een kunstwerk, het verrichten van een onderzoek, het uitbrengen van een boek of ander product en dergelijke. De doelen voor crowdfunding zijn veelal kleinschalig en van ideële of commerciële aard. Crowdfunding kan plaatsvinden door (i) donaties, (ii) sponsoring van een project tegen een geringe tegenprestatie, (iii) lenen van geld aan een bedrijf of particulier, of (iv) het investeren in een bedrijf. Het kapitaal wordt verworven door het project op een (online) platform aan te bieden, met de vermelding van het benodigde bedrag. Iedere geïnteresseerde kan via de betreffende site investeren in het project.
Er zijn drie partijen te onderscheiden: (i) de geldnemer die de financieringsbehoefte heeft, (ii) de geldgevers die willen investeren in het project en (iii) het online platform dat de geldnemer en de geldgevers bij elkaar brengt.
Het bij elkaar brengen van financiële middelen ter financiering van een project is overigens voor Nederlanders niet nieuw; de VOC werd honderden jaren geleden al op deze manier gefinancierd. Wat wel nieuw is, is dat de traditionele tussenpersoon is verdwenen en plaats heeft gemaakt voor een online platform. Het wettelijke kader voor deze platforms is nog niet gecreëerd, hetgeen voor enige onduidelijkheid over de toelaatbaarheid en vereisten kan zorgen en bovendien niet duidelijk is hoe er toezicht op kan worden uitgeoefend. Mede door deze onvolledigheid heeft de AFM in samenwerking met DNB een stappenplan opgesteld om te bezien aan welke wettelijke vereisten een platform moet voldoen.
Het stappenplan
Voor de vaststelling of er vergunningen of ontheffingen moeten worden aangevraagd door het platform voor leningen aan particulieren en/of ondernemingen, worden er door de AFM enkele vragen gesteld:
1. Worden via het platform financieringen verstrekt in de vorm van leningen?
Is het antwoord op de eerste vraag ja, dan moet het platform een ontheffing aanvragen bij de AFM. Artikel 3:5 van de Wet op het financieel toezicht (“Wft”) bepaalt namelijk: ‘Het is een ieder verboden in Nederland in de uitoefening van een bedrijf buiten besloten kring opvorderbare gelden van anderen dan professionele marktpartijen aan te trekken, ter beschikking te verkrijgen of ter beschikking te hebben’/ Opvorderbare gelden zijn gelden die op enig moment terugbetaald moeten worden, uit welke hoofde dan ook, en waarvan op voorhand duidelijk is welk nominaal bedrag moet worden terugbetaald.
2. Worden via het platform (ook) leningen verstrekt aan consumenten?
Wordt deze vraag bevestigend beantwoord, dan moet het platform een vergunning aanvragen bij de AFM. Er is in deze situatie sprake van krediet in de zin van de Wft (namelijk: “het aan een consument ter beschikking stellen van een geldsom, ter zake waarvan de consument gehouden is een of meer betalingen te verrichten”). Het platform bemiddelt in het krediet en daar is op grond van artikel 2:80 Wft een vergunning voor nodig.
Vervolgens wordt er nog een drietal vragen gesteld om te bezien of er ontheffingen of vergunningen noodzakelijk zijn in het geval van investeringen in ondernemingen. Deze vragen zullen in dit artikel buiten beschouwing worden gelaten.
Kortom
Crowdfunding kan een goed alternatief zijn voor de reguliere financieringsvormen, met name in geval van projecten waar de focus minder ligt op het te behalen rendement. Duidelijke regelgeving moet echter nog worden afgewacht, hetgeen tot die tijd voor enige onzekerheid en onduidelijkheid kan zorgen.
Voor vragen of nadere inlichtingen over crowdfunding kunt u vrijblijvend contact opnemen met ons!