6 juni 2015

Dwangsom besluit onredelijk?

Categorie: Voorlopige voorziening

Dwangsom is een vorm van bestuursdwang welke de gemeente of ander bestuursorgaan als straf of sanctie mag opleggen. Dwangsom kan een gemeente bij besluit opleggen aan degene die regelgeving overtreedt. Het bestuursorgaan kan kiezen tussen een last onder dwangsom of last onder bestuursdwang. Wat zijn de spelregels voor het opleggen van een dwangsom ? In artikel 5:32b lid 1, van de Awb is bepaald, dat het bestuursorgaan de dwangsom vaststelt hetzij op een bedrag ineens, hetzij op een bedrag per tijdseenheid waarin de last niet is uitgevoerd, dan wel per overtreding van de last. In artikel 5:32b lid 2 Awb is bepaald, dat het bestuursorgaan tevens een bedrag vaststelt waarboven geen dwangsom meer wordt verbeurd. Op grond van artikel 5:32b lid 3 Awb staan de bedragen in redelijke verhouding tot de zwaarte van het geschonden belang en tot de beoogde werking van de dwangsom. Een advocaat bestuursrecht kan toetsten of een dwangsom redelijk en terecht is.

Voorlopige voorziening tegen dwangsom gemeente

Op grond van artikel 8:81, eerste lid, van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) kan de voorzieningenrechter van de rechtbank die bevoegd is of kan worden in de hoofdzaak, op verzoek een voorlopige voorziening treffen indien onverwijlde spoed, gelet op de betrokken belangen, dat vereist.
De voorzieningenrechter stelt voorop dat bij het nemen van een beslissing op een verzoek om voorlopige voorziening een voorlopig oordeel over de rechtmatigheid van het bestreden besluit een belangrijke rol speelt. Verder dient deze beslissing het resultaat te zijn van een belangenafweging, waarbij moet worden bezien of uitvoering van het bestreden besluit voor verzoekster een onevenredig nadeel met zich zou brengen in verhouding tot het door een onmiddellijke uitvoering van dat besluit te dienen belang.

Hoogte dwangsom redelijk?

De hoogte van de dwangsom dient in redelijke verhouding staan tot de ernst van de overtreding en de beoogde werking ervan. Bij illegale verhuur is door de rechter bepaald dat hoogte van de dwangsom is bepaald op basis van het voordeel dat met de overtreding kan worden behaald, waarvoor een inschatting van de huurinkomsten van de drie wooneenheden per jaar is gemaakt, vermenigvuldigd met factor twee om van de dwangsom een prikkelende werking te doen uitgaan om de overtreding binnen de begunstigingstermijn te beëindigen. Dat de bouwkundige voorzieningen eenvoudig waren te verwijderen maakt de dwangsom niet disproportioneel.

Dwangsom horecazaak

Voorbeeld: In een horecazaak waar sprake was van onvoldoende isolatie (overtreding Activiteitenbesluit) kreeg de horecaexploitant een dwangsom opgelegd. Eerst heeft de gemeente de horeca-exploitant erop gewezen dat zij per direct dient te voldoen aan de voorschriften van artikel 2.17 van het Activiteitenbesluit; dat is de verplichte aankondiging last onder dwangsom. Met de sommatie dat als het horecabedrijf niet binnen de gegeven termijn aan de lastgeving voldoet, zij per constatering van overtreding van artikel 2.17 van het Activiteitenbesluit een bedrag verbeurt van € 1.000,= met een maximaal te verbeuren bedrag van € 5.000,=. Voor de volgende vijf geconstateerde overtredingen wordt per overtreding een bedrag verbeurd van € 5.000,= met een maximaal te verbeuren bedrag van € 25.000,=. De voorlopige voorziening werd in dit geval afgewezen omdat de horeca-exploitant eenvoudig het volume van de muziek kon verminderen totdat de geluidsisolatie volgens de horecaregels uit het Activiteitenbesluit is aangebracht. Rechtbank Breda, 13 februari 2012, ECLI:NL:RBBRE:2012:BV6429.

Dwangsom bij informatieverzoek toezichthouder

Een last onder dwangsom wordt ook gebruikt door toezichthouder (bijvoorbeeld AFM of NVWA) om iets gedaan te krijgen van een bedrijf waar een onderzoek naar loopt. Bijvoorbeeld in het kader van een informatieverzoek van en toezichthouder is dwangsom een instrument waarmee een onderneming of een persoon wordt opgedragen (gelast) een gedraging te doen of te laten. Als binnen de gestelde termijn niet aan de opdracht is voldaan, dan moet de onderneming/persoon een geldsom betalen. Zo kan de AFM bijvoorbeeld proberen informatie te verkrijgen die nodig is om onderzoek naar een mogelijke overtreding uit te voeren. De AFM kan die dwangsom dan opleggen als niet aan een informatieverzoek is voldaan als bijvoorbeeld een bedrijf kredieten verstrekt zonder AFM vergunning. Lees hier meer over acties van de inspectie van een toezichthouder.