Een faillissement dient te worden beschouwd als een algeheel beslag op het gehele vermogen. In beginsel blijft ook bij een faillissement een koopovereenkomst bestaan. Dit houdt in dat de koper de verplichting heeft tot betaling van de koopsom en de verkoper de verplichting heeft tot het leveren van de goederen. In het geval de verkoper zich de eigendom heeft voorbehouden totdat hij volledige betaling heeft ontvangen, dan blijft dit voorbehoud ook gelden na datum faillissement.
Taak van de curator
In een faillissement is het de taak van de curator om het faillissement af te wikkelen en om daarbij een zo groot mogelijke opbrengst voor de gezamenlijke crediteuren te realiseren. Er is de curator dan ook veelal veel aan gelegen om de uitoefening van het eigendomsvoorbehoud te bemoeilijken/frustreren. Los van de algemene problematiek omtrent het eigendomsvoorbehoud, zoals het reeds verwerkt zijn van de geleverde goederen in andere producten of het niet langer kunnen identificeren van de geleverde goederen, speelt in faillissementen met name het punt van het niet toepasbaar zijn van uw algemene voorwaarden.
Algemene voorwaarden
Om dit te voorkomen dient er in de algemene voorwaarden een rechtsgeldig eigendomsvoorbehoud te worden opgenomen. Daarnaast dient er zorg voor te worden gedragen dat de algemene voorwaarden niet onredelijk zijn en dient de koper kennis te kunnen nemen van uw algemene voorwaarden voordat de overeenkomst tot stand komt. Het meesturen van de algemene voorwaarden bij de factuur zal vaak als te laat worden aangemerkt, doe dit dan ook reeds bij de opdrachtbevestiging. Let er daarbij ook op u de algemene voorwaarden van in dit voorbeeld de koper duidelijk van de hand wijst door schriftelijk vast te leggen dat op de betreffende handelsrelatie alleen uw algemene voorwaarden van toepassing zijn.
Indien u als verkoper heeft zorggedragen voor het opstellen van redelijke algemene voorwaarden waarin ook een duidelijk eigendomsvoorbehoud is opgenomen, deze algemene voorwaarden voor het sluiten van de overeenkomst ter hand zijn gesteld en ook de algemene voorwaarden van koper duidelijk van de hand zijn gewezen zal er in principe een rechtsgeldig eigendomsvoorbehoud tot stand zijn gekomen waaraan ook de curator zich zal moeten houden.
De afkoelingsprocedure
Een veelvoorkomende bemoeilijking van de afwikkeling van een eigendomsvoorbehoud in een faillissement is de afkoelingsperiode. In deze periode krijgt de curator de tijd en gelegenheid om de complete boedel te inventariseren en om zodoende te voorkomen dat eventuele schuldeisers hun rechten alvast gaan uitoefenen ten nadele van de overige schuldeisers. Het is echter mogelijk om het eigendomsvoorbehoud ook uit te oefenen tijdens een afkoelingsperiode. Hiervoor dient dan echter toestemming (machtiging) te worden gevraagd aan de rechter-commissaris. De rechter-commissaris zal deze machtiging over het algemeen slechts geven ingeval er sprake is van een situatie waarbij de waarde van de betreffende goederen snel afneemt danwel dat het bederfelijke waar betreft.
Bovenstaand in het kort een aantal aandachtspunten bij het rechtsgeldig vestigen van een eigendomsvoorbehoud en hoe deze in te roepen ingeval van een faillissement. Mochten er naar aanleiding van het bovenstaande nog vragen zijn of mocht u een dergelijk geval aan de hand hebben of dit op korte termijn verwachten, kunt u te allen tijde contact opnemen.