Iedereen die zijn schulden onbetaald laat- zowel een natuurlijk/privé persoon als een rechtspersoon (bijvoorbeeld een besloten vennootschap, b.v.)- kan failliet worden verklaard. Het faillissement kan door één of meer schuldeisers worden aangevraagd, maar kan ook door de schuldenaar zelf worden aangevraagd. Dit wordt een eigen aanvraag van faillissement genoemd.
Zowel bij een eigen faillissement als bij een faillissementsaanvraag door een schuldeiser, is het raadzaam vooraf advies te vragen aan een advocaat.
Rechtbank en verplichting advocaat
In beginsel kan iedere schuldeiser, die een vordering op een schuldenaar heeft, het faillissement van die schuldenaar aanvragen. De faillissementsaanvraag dient door een advocaat, door middel van een verzoekschrift, te worden ingediend bij de rechtbank van de woonplaats van de schuldenaar (bij personen) of bij de rechtbank van de plaats waar de zetel van de vennootschap is gelegen (bij rechtspersonen). Indien de schuldenaar zelf zijn faillissement aanvraagt, moet hij zich tot de griffie van de rechtbank wenden om eigen aangifte tot faillietverklaring te doen. Hiervoor is geen advocaat verplicht.
Toets door de rechtbank: steunvorderingen
In de Faillissementswet is bepaald dat de faillietverklaring wordt uitgesproken indien “summierlijk”(na een kort onderzoek) blijkt dat de schuldeiser een opeisbare vordering op de schuldenaar heeft. Verder dient summierlijk te blijken dat er zich feiten en omstandigheden voordoen waaruit blijkt dat de schuldenaar in de toestand verkeert waarin hij heeft opgehouden te betalen. In de rechtspraak is voorts bepaald dat voor een faillietverklaring sprake moet zijn van pluraliteit van schuldeisers. Dit houdt in dat voor een faillietverklaring meerdere schuldeisers vereist zijn. Er dient door de schuldeiser (of zijn advocaat) die een faillissement aanvraagt dus een zogenaamde steunvordering aan de rechter te worden overgelegd. In zeer uitzonderlijke omstandigheden is zelfs één schuldeiser genoeg, maar dit komt zelden voor.
Incasso van vordering: drukmiddel
De faillissementsaanvraag wordt vaak door schuldeisers als drukmiddel / incassomiddel gebruikt. Door middel van een faillissementsaanvraag kan namelijk geprobeerd worden om alsnog op een snelle manier tot betaling van de vordering te komen. Een faillissement heeft namelijk verstrekkende gevolgen voor de schuldenaar. De schuldenaar verliest bij een faillissement immers de beschikking over zijn vermogen en er wordt een curator aangesteld die de goederen van de schuldenaar te gelde zal maken om de opbrengst over de schuldeisers te verdelen. Gelet op de vergaande gevolgen van faillissement, is het aan te raden om bij een oproep tot een faillissementszitting zo snel mogelijk advies te vragen bij een advocaat.