6 december 2022

FD | Holland Casino valt toezichthouder aan in rechtszaak over witwaswet

Categorie: Vergunningen

Dit artikel is op zondag 4 december gepubliceerd op de website en de papieren editie van het FD. Collega Mark van Weeren is als specialist in vergunningen gevraagd om zijn input en wordt in dit artikel gequoot. 

Holland Casino ligt in de clinch met de Kansspelautoriteit (KSA) over de naleving van antiwitwasregels, en eist bij de hoogste bestuursrechter dat de toezichthouder voor de goksector zijn werkwijze aanpast. Het opmerkelijke conflict volgt op een toezichtrapport, waarin staat dat Holland Casino tot 2019 ‘structureel’ tekortschoot op het gebied van compliance.

De rechtszaak betreft de fysieke casino’s van Holland Casino, maar kan gevolgen hebben voor het toezicht op een twintigtal partijen die sinds vorig jaar met een overheidslicentie actief zijn in de online gokmarkt. Deze bedrijven, waaronder bekende namen als Toto en Betcity, worden geacht de strenge Wet ter voorkoming van witwassen en financieren (Wwft) te volgen, aan de hand van een door de KSA gepubliceerde leidraad.

Experts spreken van een ‘wonderlijke’ zaak, die raakt aan een breder gedragen klacht binnen de sector. Advocaat bij Blenheim Mark van Weeren, gespecialiseerd in gokvergunningen, constateert dat veel partijen ‘de regels complex vinden en pittig om uit te voeren, en de toezichthouder moeilijk benaderbaar’. Met het oog op toekomstige procedures kan de uitkomst van de rechtszaak van Holland Casino interessant zijn, aldus Van Weeren.

Nalevingsprobleem

De online goksector ligt in het vizier van de Haagse politiek vanwege de talrijke tv-reclames waar begin volgend jaar een verbod op moet komen, en gevallen waar spelers online grote sommen geld vergokten zonder dat er werd ingegrepen.

Dat er sprake is van een nalevingsprobleem van antiwitwasregels bleek vorige maand nog, toen de KSA een ‘aanwijzing’ gaf aan twee partijen, vanwege onvoldoende controles op spelersgedrag. Dit betrof twintigjarigen die tussen de €17.000 en €114.000 verloren, in een tijdsbestek van enkele weken of maanden. Het is mogelijk dat zij het geld via criminele activiteiten verkregen. In mei werden alle vergunninghouders gewaarschuwd, onder meer vanwege het niet op tijd melden van ongebruikelijke transacties.

Gokbedrijven hebben de indruk dat de KSA de Wwft niet alleen inzet om fraude tegen te gaan, maar ook vanwege verslavingsbeleid. ‘Volgens juristen in de kansspelsector is dat een doel waar de wet niet voor is bedoeld’, zegt Peter-Paul de Goeij van Noga, een belangenbehartiger van internationale gokbedrijven. De in kansspelen gespecialiseerde hoogleraar Europees Recht Armin Cuyvers (Universiteit Leiden) stelt dat de Wwft gokaanbieders ook extra druk oplevert, vanwege hogere administratieve lasten. ‘Daardoor wordt een vergunning minder aantrekkelijk.’

Vrees voor ‘willekeur’

Holland Casino meent nu dat de toezichthouder in rapportages de Wwft ‘niet op alle onderdelen correct [heeft] toegepast’. De casinoketen vreest een situatie van ‘willekeur’, en wil via de rechter meer helderheid krijgen over hoe gokbedrijven de wet moeten interpreteren. Een woordvoerder spreekt van een ‘one-size-fits-all-wet’, terwijl de bedrijfsvoering van een speelcasino verschilt van ‘reguliere financiële instellingen’.

De KSA meldt niet inhoudelijk te kunnen reageren op de kwestie vanwege een geheimhoudingsplicht, maar stelt wel in algemene zin te handhaven op grond van wet- en regelgeving, en niet de als ‘handreiking’ naar de sector omschreven leidraad.

De toezichthouder weet zich bovendien gesterkt door een eerder oordeel van de Rotterdamse rechtbank, die de verwijten van Holland Casino van tafel veegde. De rechter wees erop dat Holland Casino ‘als poortwachter van het financiële stelsel’ een eigen verantwoordelijkheid heeft om invulling te geven aan wettelijke normen.

‘Geen correcte uitvoering’

Uit een KSA-onderzoek in het voorjaar van 2019 bij drie vestigingen van Holland Casino kwam naar voren dat het Wwft-beleid ‘op bepaalde essentiële onderdelen niet op orde’ was. Het merendeel van opgevraagde klantonderzoeken bleek geen duidelijke ‘risicoanalyse’ te bevatten, en 25 ‘ongebruikelijke transacties’ waren niet op tijd gemeld bij de Financial Intelligence Unit. Dit betreft onder meer transacties waarbij sprake was van contante betalingen van minstens €10.000.

Een zegsman van Holland Casino erkent desgevraagd dat ‘aan een aantal regels geen correcte uitvoering werd gegeven’, maar wil benadrukken dat het beleid inmiddels is verbeterd door investeringen van ‘miljoenen euro’s’ op compliance-gebied. Er zijn onder meer tientallen gespecialiseerde analisten aangenomen, en computersystemen gemoderniseerd.

Tegelijkertijd blijft de veertien vestigingen tellende gokketen zich verzetten tegen het eerdere rapport van de KSA, waarbij ook werd geconstateerd dat verkeerde personen bepaalden welke klanten risicovolle politiek prominente personen — zogeheten ‘PEPs’ — zijn. Bij Holland Casino kon dat volgens de rechter ‘iedere willekeurige manager’ zijn, terwijl de wet stelt dat alleen ‘hoger leidinggevend personeel’ dat mag beoordelen. Holland Casino is het niet eens met deze definitie.