Dit artikel is op 19 augustus 2014 gepubliceerd op de website en de papieren editie van het Haarlems Dagblad. Collega Mark van Weeren droeg bij aan dit artikel.
Als je een huis koop met erfpacht, hoef je de prijs van de grond niet te betalen en ben je goedkoper uit. Je betaalt dan alleen een jaarlijks bedrag (de canon) gedurende vaak 30 of 50 jaar. Maar het krijgen van een hypotheek kan tegenwoordig lastig zijn, vooral als sprake is van particuliere erfpacht. De banken zijn de laatste jaren steeds kritischer gaan kijken naar erfpachtconstructies.
Het mooie van erfpacht is dat huizen voor grotere groepen kopers betaalbaar zijn geworden. Daarom hebben gemeenten en woningcorporaties de erfpacht tijdens en na de crisisjaren van de vorige eeuw ingevoerd. Maar erfpacht houdt ook een groot risico in: de canon-sprong. Dat is een extreme verhoging van de canon bij herziening na het verstrijken van een overeengekomen periode van erfpacht. Na afloop kan de grondeigenaar de canon verhogen op een manier die niet in verhouding staat tot de reële waarde van de grond.
Een veel voorkomend misverstand is dat je na afkoop van erfpacht eigenaar bent van de grond en geen canons meer hoeft te betalen. Dat is niet zo. Afkoop betekent veel vaker dat je de jaarlijkse canon in een keer aflost. Maar daarna begint dan weer een nieuwe pachtperiode. In zijn boek ’50 vragen over erfpacht’ legt de Amsterdamse advocaat Mark van Weeren uit dat dit een misvatting is. Hij beschrijft een aantal trucs die erfverpachters stelselmatig toepassen, zoals het berekenen van vergoedingen voor de erfpacht over de waarde van een perceel inclusief investeringen die de erfpachter zelf heeft gedaan. Ook worden er onnodige en onterechte opslagen in de canon verwerkt, zoals een risico-opslag en administratiekosten. Uitkijken dus voor degenen die als koper met erfpacht te maken krijgen.