Handelsoorlog China-VS beïnvloedt internationale contracten van Nederlandse bedrijven

De handelsoorlog tussen de Verenigde Staten en China heeft een nieuw dieptepunt bereikt. De recente verhogingen van invoertarieven, oplopend tot 125% en 145%, beperken zich niet tot de handel tussen beide grootmachten, maar heeft effect op het gehele internationale handelsverkeer. Ondernemingen wereldwijd krijgen te maken met fors stijgende kosten, verstoorde relaties met leveranciers en ingrijpende onzekerheid over de uitvoerbaarheid van bestaande contracten.

Juridische opties bij handelsbelemmeringen

Recente berichtgeving laat zien dat bedrijven in zowel de Verenigde Staten als China actief onderzoeken of zij zich kunnen beroepen op juridische gronden om bestaande verplichtingen te herzien of te beëindigen. Onder verwijzing naar uitzonderlijke economische omstandigheden wordt in toenemende mate een beroep gedaan op overmacht en gewijzigde omstandigheden.

Risico’s voor Nederlandse bedrijven

De gevolgen van deze geopolitieke spanningen reiken verder dan de directe partijen. Nederlandse bedrijven die afhankelijk zijn van import of export richting de VS of China, kunnen plotseling geconfronteerd worden met wederpartijen die hun verplichtingen opschorten, nieuwe voorwaarden afdwingen of bestaande contracten opzeggen. Hoewel economische motieven aan de basis liggen, roepen deze acties fundamentele juridische vragen op: onder welke omstandigheden kunnen partijen hun verplichtingen daadwerkelijk aanpassen of beëindigen zonder aansprakelijk te worden gesteld?

Overmacht en onvoorziene omstandigheden in het contractenrecht

In het Nederlandse recht biedt artikel 6:75 BW partijen de mogelijkheid zich op overmacht te beroepen wanneer nakoming onmogelijk is door omstandigheden die buiten hun risicosfeer vallen. Daarnaast kan op grond van artikel 6:258 BW een overeenkomst worden gewijzigd of ontbonden wanneer zich onvoorziene omstandigheden voordoen die van een zodanige aard zijn, dat ongewijzigde instandhouding naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zou zijn.

De drempel voor een succesvol beroep is echter hoog. Het alleen stijgen van de prijzen rechtvaardigen doorgaans geen beroep op overmacht, tenzij zij gepaard gaan met onvoorziene structurele verstoringen die feitelijke nakoming onmogelijk maken. Voor het slagen van een beroep op onvoorziene omstandigheden moet sprake zijn van een fundamentele, onvoorzienbare verstoring van het economische evenwicht in de overeenkomst.

Gevolgen voor de Nederlandse handelspraktijk

De huidige handelsoorlog brengt precies die omstandigheden samen waarin juridische aanpassing van contracten onder bepaalde voorwaarden mogelijk kan zijn. Bedrijven worden geconfronteerd met prijsstijgingen die de oorspronkelijke uitgangspunten van hun overeenkomsten ondermijnen, een tekort aan essentiële grondstoffen, en marktomstandigheden die bij het aangaan van de overeenkomst niet waren te voorzien.

Voorbereiden op contractuele risico’s

Ondernemers die actief zijn in de internationale handel doen er verstandig aan hun contractuele posities kritisch tegen het licht te houden. Een grondige analyse van (afname)overeenkomsten en specifiek van bepalingen over risicoverdeling, overmacht en onvoorziene omstandigheden is daarbij essentieel. Ook het zorgvuldig documenteren van relevante feitelijke ontwikkelingen kan in een later stadium van doorslaggevend belang zijn. Door tijdig het gesprek aan te gaan met wederpartijen, kunnen conflicten in de beginfase worden opgelost. Mochten gesprekken niet tot resultaat leiden, dan is het van belang tijdig juridische stappen te overwegen om de eigen positie veilig te stellen.

Juridische ondersteuning bij handelsconflicten

Blenheim Advocaten heeft veel ervaring in het adviseren en begeleiden van ondernemingen die actief zijn in internationale handel. Blenheim Advocaten ondersteunt ondernemingen bij de beoordeling van risico’s, het voorbereiden van heronderhandelingen, het ontwikkelen van exit-strategieën en het voeren van procedures wanneer nodig.

Voor meer informatie of advies over uw specifieke situatie kunt u contact met ons opnemen.