Kan een minderheidsaandeelhouder d.m.v. een blokkeringsregeling de verkoop van uw onderneming blokkeren?

Indien u uw onderneming graag wilt verkopen aan een derde, kunt u te maken krijgen met minderheidsaandeelhouders die dwars gaan liggen omdat zij het niet eens zijn met de beoogde verkoop. In veel gevallen genieten deze minderheidsaandeelhouders een bepaalde bescherming in de vorm van een blokkeringsregeling, waar u als meerderheidsaandeelhouder rekening mee dient te houden. In deze blog worden de verschillende soorten blokkeringsregelingen doorlopen, waarna aan de hand van het standaardarrest van de Hoge Raad Lampe/Tonnema wordt beschouwd of een minderheidsaandeelhouder door middel van een blokkeringsregeling de verkoop van een onderneming kan blokkeren.

Blokkeringsregelingen

Een blokkeringsregeling is een regeling die de mogelijkheid beperkt om aandelen vrij over te dragen. Het doel hiervan is om te voorkomen dat derden zomaar kunnen toetreden tot uw onderneming waardoor medeaandeelhouders te maken krijgen met een vreemde aandeelhouder. Tot 1 oktober 2012 waren BV’s wettelijk verplicht een blokkeringsregeling in hun statuten op te nemen. Hoewel de verplichting inmiddels al 10 jaar geleden is omgezet in een keuze, zien we in veel statuten nog steeds blokkeringsregelingen terug. Dit wordt veelal op twee verschillende manieren vormgegeven:

1. Aanbiedingsregeling:
   Als een aandeelhouder zijn deel van de aandelen wenst te verkopen, dient hij deze eerst aan te bieden aan de overige aandeelhouders. Slechts indien geen van de zittende aandeelhouders de aandelen wil of kan overnemen, staat het de aandeelhouder vrij om zijn aandelen aan derden over te dragen.
2. Goedkeuringsregeling:
   Wanneer een aandeelhouder zijn aandelen over wil dragen, heeft hij eerst goedkeuring nodig van een nader in de statuten te bepalen orgaan. In het geval er geen goedkeuring wordt verleend, kan bepaald worden dat de aandeelhouder zijn aandelen moet aanbieden aan een medeaandeelhouder.

Tonnema-arrest

In dit arrest deed zich de situatie voor waarin een minderheidsaandeelhouder zich op grond van een aanbiedingsregeling wilde verzetten tegen de verkoop van een onderneming. Dit terwijl alle overige aandeelhouders en het bestuur wél voorstander van de verkoop van de onderneming waren. Daarom besloot de algemene vergadering van aandeelhouders op voorstel van het bestuur de statuten te wijzigen, waardoor de aanbiedingsregeling werd omgevormd tot een goedkeuringsregeling. Hierdoor waren de aandeelhouders niet langer verplicht hun aandelen eerst aan de minderheidsaandeelhouder aan te bieden. De vraag was of de statutenwijziging niet enkel was bedoeld om de minderheidsaandeelhouder te frustreren in zijn rechten uit de aanbiedingsregeling.

De Hoge Raad oordeelde dat het vervallen van de rechten uit de aanbiedingsregeling niet het hoofddoel van de statutenwijziging was. Het was enkel een middel om het uiteindelijke doel (de verkoop van de onderneming) te bewerkstelligen. De minderheidsaandeelhouder diende er volgens de Hoge Raad rekening mee te houden dat de statuten gewijzigd konden worden, waardoor de blokkeringsregeling zou veranderen.

Geconcludeerd kan worden dat de algemene vergadering van aandeelhouders de statuten zo kan wijzigen, dat een aanbiedingsregeling veranderd kan worden in een goedkeuringsregeling. Van belang is dat de statutenwijziging een groter strategisch belang dient te hebben dat de inbreuk op de rechten van de minderheidsaandeelhouder rechtvaardigt.

Tag along / Drag along

Als de blokkeringsregeling doorlopen is en medeaandeelhouders niet van hun voorkeursrecht gebruik hebben gemaakt of als de vereiste goedkeuring is verkregen dan staat het de verkopende aandeelhouder vrij om te de aandelen te verkopen.

In voorkomende gevallen kan de verkopende aandeelhouder echter nog te maken krijgen met andere rechten van de medeaandeelhouders die de mogelijkheid om te verkopen kunnen beperken. Dat zijn de zogenaamde tag along- en drag along-rechten. Op de werking van die rechten zal in een andere blog worden ingegaan.

Blenheim adviseert ondernemers

Heeft u te maken met een minderheidsaandeelhouders die de verkoop van uw onderneming frustreren of heeft u andere vragen over bovenstaande informatie? Neem dan contact op met de advocaten van het Corporate Team van Blenheim. Zij zijn zeer ervaren in het adviseren van ondernemers. Wij helpen u graag!