Een kredietovereenkomst is net als elke andere (duur)overeenkomst opzegbaar. Bij de verstrekking van een krediet zal de bank doorgaans contractueel vastleggen dat zij het recht heeft om de overeenkomst op te zeggen indien de kredietnemer het contract niet nakomt, bijvoorbeeld ten aanzien van betaling van rente en aflossing. Bij kredieten met een beperkte omvang volgt dit meestal uit de toepasselijke algemene bankvoorwaarden.
Kredietovereenkomst
De huidige tendens is dat banken door het financiële klimaat eerder maatregelen treffen tegen ondernemers die zich niet aan de voorwaarden uit hoofde van de kredietovereenkomst houden of in liquiditeitsproblemen komen te verkeren. Deze maatregelen kunnen verstrekkende gevolgen hebben voor de ondernemer.
Gevolgen opzegging kredietovereenkomst door bank
Opzegging van een kredietovereenkomst is de meest ingrijpende maatregel waartoe banken kunnen overgaan. Na opzegging van de kredietfaciliteit kan de ondernemer geen gebruik meer maken van het krediet en kunnen er geen transacties meer worden verricht via deze rekening. De ondernemer zal tevens het (resterende) debetsaldo na opzegging van de kredietovereenkomst aan de bank moeten terugbetalen. Echter, het praktische gevolg is doorgaans veel ingrijpender. Indien de ondernemer niet in staat blijkt te zijn om een nieuwe financiering ten behoeve van zijn bedrijf te verkrijgen zal dit veelal tot een faillissement leiden.
Om deze redenen lijken de gevallen dat de bank een kredietovereenkomst mag opzeggen beperkt tot evidente situaties waarin een zo vergaande maatregel als opzegging niet in verhouding staat tot de tekortkomingen en belangen aan de zijde van de kredietnemer. De opzegging zal doorgaans gepaard gaan met een grove vorm van nalatigheid dan wel wanprestatie door de ondernemer.
Opzegging door Deutsche Bank
Recentelijk heeft de Deutsche Bank bekend gemaakt 18.000 kredieten van haar ‘kleinere klanten’ op te zullen zeggen. De bank geeft in de opzeggingsbrief aan dat zij door een strategiewijziging niet langer de ‘geschikte’ bank is om deze doelgroep te bedienen met betrekking tot haar producten en diensten. Aldus een keiharde opzegging.
Zorgplicht bank
Een bank bekleedt een maatschappelijke functie en dat brengt een bijzondere zorgplicht met zich mee, waarbij de reikwijdte van deze zorgplicht wordt ingekleurd door de omstandigheden van het geval. Verder is in de rechtspraak een negental niet-limitatieve indicatoren (http://www.advocaten-amsterdam.nl/359/opzegging-kredietovereenkomst) vastgesteld waaronder de bank mag opzeggen, waarbij voor de beoordeling van de eventuele schadeplichtigheid tengevolge van de opzegging van de kredietovereenkomst door de bank nader invulling is gegeven in een uitspraak van het Gerechtshof Den Haag van 10 juli 2012. Daarin is onder meer bepaald dat de mate van proportionaliteit en subsidiariteit van de maatregel van opzegging in ogenschouw moet worden genomen. In de praktijk betekent dit dat zelfs als aan de in de rechtspraak bepaalde voorwaarden voor kredietopzegging is voldaan, alsnog het krediet niet zo maar (zonder schadeplichtigheid) kan worden opgezegd.
Als de ondernemer de afspraken uit hoofde van de kredietovereenkomst niet heeft geschonden dan kan de bank in beginsel het krediet niet zonder meer opzeggen. De opzegging zou dan tevens in strijd zijn met de eisen die voortvloeien uit de redelijkheid en billijkheid. De voorgenomen opzegging door de Deutsche Bank zou mogelijk tot schadeplichtigheid kunnen leiden omdat deze in strijd lijkt te zijn met de zorgplicht. Het feit dat de Deutsche Bank een lange opzegtermijn hanteert (een half jaar) doet daar niets aan af.
Wat te doen in geval van opzegging kredietovereenkomst?
Als de ondernemer de verplichtingen uit het contract naleeft dan kan de overeenkomst niet zomaar worden opgezegd. De reden van opzegging moet voldoende zwaarwegend zijn en moet in voldoende mate opwegen tegen de gerechtvaardigde belangen van de ondernemer. Dit komt onder meer tot uitdrukking in een redelijke opzegtermijn, maar dat is geenszins beslissend.
Voor de ondernemer is het zaak om tijdig een schending van een contractuele verplichting aan de bank te melden zodat de bank in de gelegenheid kan worden gesteld om maatregelen te treffen. Bij tegenvallende bedrijfsresultaten dient de kredietnemer dus een actieve houding aan te nemen.
Deutsche Bank: bezwaar maken
Indien u een brief van de Deutsche Bank heeft ontvangen waarin staat vermeld dat de kredietovereenkomst wordt opgezegd, raad ik u aan om per ommegaande schriftelijk bezwaar tegen de opzegging te maken en haar tevens aansprakelijk te stellen voor de vergoeding van de te lijden schade als gevolg van de opzegging. Blenheim staat u graag bij als u met een dergelijke opzegging wordt geconfronteerd.