3 december 2013

Leaseauto en privacybescherming

Categorie: Privacyrecht

Deze zaak gaat over wijze de Belastingdienst haar vergaande bevoegdheden uitoefent. De belastingdienst is op zoek naar (bijvoorbeeld) parkeergegevens van leaserijders. Ongeoorloofd privégebruik van een leaseauto kan aldus opgespoord worden. In de parkeergegevens wordt gezocht naar “hits” op de velerlei mogelijke fiscale terreinen. Er is een spanningsveld tussen artikel 8 EVRM, bescherming privéleven, en de Wbp enerzijds en artikel 53 AWR anderzijds. SMS parking stelt zich via hun advocaat op het standpunt dat het verstrekken van gegevens in strijd is met het beginsel van proportionaliteit en subsidiariteit.

Onderzoek belastingdienst naar prive-gegevens en de grenzen van de wet

In het recent door de voorzieningenrechter in de rechtbank Amsterdam – ten gunste van de Belastingdienst – besliste geval (vzr. Amsterdam 8 november 2011, ECLI:NL:RBAMS:2011:BW2575) ging het om informatie met betrekking tot een concreet door de Belastingdienst aangegeven doel: het identificeren van Nederlandse belastingplichtigen met een buitenlands vermogen aan de hand van credit- en debitcardtransacties. De belastingdienst vertelde er toen wel bij wat zij precies wilde hebben en wat de bedoeling ervan was.

Bescherming privacy VS vergaande bevoegdheden belastingdienst

De Hoge Raad heeft oog voor de maatschappelijke ontwikkelingen en, bij gebreke aan voldoende heldere wettelijke kaders, open blijkt te staan voor het leveren van een bijdrage aan meer duidelijkheid bij het zoeken naar de balans tussen waarheidsvinding en bescherming van degenen die over de informatie beschikken, is recent gebleken uit een arrest van 13 september 2013 (ECLI:NL:HR:2013:BZ9958). Het recht op privacy, artikel 8 EVRM en de Wet Bescherming Persoonsgegevens enerzijds en artikel 53 AWR dat vergaande opsporing mogelijk maakt door de belastingdienst anderzijds.

Bescherming priveleven in Europees verdrag beschermd

Artikel 8 EVRM luidt:

  1. Een ieder heeft recht op respect voor zijn privéleven, zijn familie- en gezinsleven, zijn woning en zijn correspondentie.
  2. Geen inmenging van enig openbaar gezag is toegestaan in de uitoefening van dit recht, dan voor zover bij de wet is voorzien en in een democratische samenleving noodzakelijk is in het belang van de nationale veiligheid, de openbare veiligheid of het economisch welzijn van het land, het voorkomen van wanordelijkheden en strafbare feiten, de bescherming van de gezondheid of de goede zeden of voor de bescherming van de rechten en vrijheden van anderen.

Provider doet beroep op bescherming priveleven autorijders

Die bestanden van de provider bevatten veel informatie die eenvoudig is te relateren aan gedrag van individuele burgers in hun privésfeer en die gegevens blijken zich te lenen voor analyse en gebruik door het openbaar gezag dat zich de belangen als verwoord in artikel 8 lid 2 EVRM zegt aan te trekken. Dat doet in de samenleving de vraag ontstaan naar begrenzing onder meer, maar niet uitsluitend, ten aanzien van de gegevens die mogen worden gebruikt en de wijze waarop het openbaar gezag dat mag doen. Anders gezegd, waar de vastgelegde informatie over burgers enorm is toegenomen, dringt zich in het maatschappelijk debat steeds meer de vraag op: wat is de hoofdregel van artikel 8 EVRM voor de burger nog waard, zo vraagt de rechter zich af in de kort geding uitspraak.

Privacygevoelige informatie door rechter beschermd

In deze zaak van SMSParking staat naar het oordeel van de voorzieningenrechter het hiervoor genoemde ongelimiteerde karakter van de aan SMSParking gevraagde privacygevoelige volledige parkeerinformatie van haar klanten, in samenhang met het in algemene termen omschreven oogmerk van de Belastingdienst (zoektocht naar “hits” op de velerlei mogelijke fiscale terreinen) aan toewijzing van de gevraagde voorlopige voorziening in de weg. Als de zoektocht van de belastingdienst ongeclausuleerd mogelijk is, dan lijkt de uitzondering in artikel 8 lid 2 EVRM hier veeleer als de regel te worden gehanteerd en de hoofdregel uit het zicht te verdwijnen.
Rechtbank Oost-Brabant, 26 november 2013, ECLI:NL:RBOBR:2013:6553

Hoger beroep over parkeergegevens: geen inbreuk art. 8 EVRM

In hoger beroep komt de rechter de belastingdienst tegemoet. De slotsom is dat noch uit het oogpunt van proportionaliteit noch uit het oogpunt van subsidiariteit in relatie tot artikel 8 EVRM SMSParking een gerechtvaardigd belang heeft om afgifte van de gevraagde gegevens te weigeren. So much for privacy van leaserijders. Hof Den Bosch, 19 augustus 2014, CLI:NL:GHSHE:2014:2803