Aansprakelijkheid moedervennootschap voor gedragingen dochtervennootschap

Vier Nigeriaanse boeren en vissers hebben in 2009 samen met Milieudefensie Shell Nigeria en haar moedervennootschap, Royal Dutch Shell in Den Haag gedagvaard. Zij vorderden vergoeding van door hen geleden (milieu)schade als gevolg van een lek in een oliepijpleiding van Shell in Nigeria. De boeren en Milieudefensie stelden dat zowel Shell Nigeria als haar moedervennootschap onrechtmatig zouden hebben gehandeld door het lek niet te hebben voorkomen en de gevolgen van het lek niet tijdig en niet volledig te hebben gesaneerd. Zij vinden dat de moedervennootschap ook schadeplichtig is omdat ook zij in hun ogen een zorgplicht heeft geschonden door haar invloed op en zeggenschap over het beleid van Shell Nigeria niet gebruikt te hebben om te voorkomen dat Shell Nigeria schade zou berokkenen.

Aansprakelijkheid moedervennootschap; bevoegdheid Nederlandse rechter

Uiteindelijk heeft de Nederlandse rechter tot veler verrassing zich bevoegd verklaard te oordelen over dit geschil. De bevoegdheid werd gebaseerd op de bestaande samenhang tussen de gedaagde partijen; Shell Nigeria en Shell Nederland. Doordat de gedaagden voor dezelfde schade werden aangesproken, en aan de vorderingen hetzelfde feitencomplex ten grondslag lag, kon de dochter mee gedagvaard worden in de vestigingsplaats (lees: Nederland) van de moedervennootschap.

Toepasselijk recht bij aansprakelijk stellen moedervennootschap

De rechter kwam tot oordeel dat in deze zaak Nigeriaans recht van toepassing moest worden verklaard. De rechter was immers van oordeel dat de bestreden handelingen ten opzichte van de dochter hebben plaatsgevonden in Nigeria. Ook ten aanzien van de moedervennootschap die aansprakelijk was gesteld, was de rechter van oordeel dat ook Nigeriaans recht moest worden toegepast. De gevolgen van het falend toezicht werkten volgens de rechter immers in Nigeria in, als gevolg waarvan eveneens Nigeriaans recht van toepassing was. Dit betekende dat de Nederlandse rechter moest oordelen naar Nigeriaans recht.

Conform Nigeriaans recht zijn de vorderingen uiteindelijk afgewezen omdat een moedervennootschap volgens het Nigeriaans recht niet verplicht is te voorkomen dat haar buitenlandse dochterondernemingen schade toebrengen aan derden in het buitenland.

Zowel moedervennootschap als dochtervennootschap aansprakelijk stellen

Uit voornoemde uitspraak blijkt in ieder geval dat op een vrij eenvoudige wijze rechtsmacht voor de Nederlandse rechter gecreeërd kan worden door de moedervennootschap die in Nederland gevestigd is, tezamen met de dochtervennootschap te dagvaarden.

Advocaat aansprakelijkheidsrecht

De internationale trend om een moedervennootschap wegens falend toezicht mee te dagvaarden, wordt in een nadere blog besproken.