19 augustus 2022

Onderzoek naar erfdienstbaarheid

Categorie: Vastgoedrecht

Een erfdienstbaarheid onderzoek door een vastgoed advocaat kan zinvol zijn. Bij een geschil of bij verkoop van een perceel kan de advocaat advies geven over de erfdienstbaarheid en mogelijkheid tot opheffing of wijziging van d erfdienstbaarheid. Soms is onduidelijk wat het recht op het perceel precies inhoudt; het gebruik van het recht kan veranderd zijn wegens nieuwe bebouwing of het plaatsen van een hek. Onderzoek naar een erfdienstbaarheid en advies van de advocaat over wijziging of opheffing geeft mogelijk een nieuw inzicht op de situatie die tot een geschil heeft geleid.

Erfdienstbaarheid in akte vestigt een verplichting op een perceel

De erfdienstbaarheid is een last waarmee een onroerende zaak – het dienende erf – ten behoeve van een andere onroerende zaak – het heersende erf – is bezwaard. Met andere woorden: een erfdienstbaarheid is een last waarmede een erf (stuk grond) bezwaard is ten bate van een ander erf (lust). Het is niet vereist dat de erven aan elkaar grenzen, wat onder het oude recht wel het geval was, in de praktijk zal dit meestal wel het geval zijn. De last bestaat uit het ‘toelaten’ of ‘niet doen’ maar kan ook bestaan in een onderhoudsplicht of bouwverplichting. Voorbeelden van een erfdienstbaarheid kunnen zijn: het garanderen van een vrij uitzicht of het toelaten dat de buurman een deel van de oprit gebruikt (recht van overweg) of het toelaten dat de buurman te voet over je erf gaat (recht van overpad). Lees ook: recht van overpad, recht van weg.

Hoe ontstaat een erfdienstbaarheid?

De vestiging (het ontstaan) van een erfdienstbaarheid vindt plaats door het opmaken van een notariële akte en de inschrijving daarvan in de registers van het Kadaster. In de notariële akte kan worden bepaald dat de eigenaar van het heersende erf, degene die profijt heeft van de erfdienstbaarheid, een vergoeding (retributie) betaalt aan de eigenaar van het dienende erf, degene die de last ervaart. Erfdienstbaarheid kan ook ontstaan door (verkrijgende) verjaring. Deze zogenaamde verkrijgende verjaring ontstaat na tien jaar onafgebroken bezit te goeder trouw. Goede trouw zal pas aanwezig zijn als de bezitter zijn vertrouwen baseerde op een inschrijving in de openbare registers. Wanneer er geen sprake is van goede trouw dan kan de bezitter na twintig jaar de erfdienstbaarheid door verjaring verkrijgen.

Wijziging of opheffing van een erfdienstbaarheid

Onder bepaalde omstandigheden kan de rechter een erfdienstbaarheid wijzigen of opheffen, dit kan worden afgedwongen onder strikte voorwaarden, namelijk:

  • bij onvoorziene omstandigheden waardoor de erfdienstbaarheid in redelijkheid niet in stand kan blijven;
  • indien de erfdienstbaarheid langer dan 20 jaar bestaat en het voortbestaan van de erfdienstbaarheid in strijd is met het algemeen belang;
  • indien de uitoefening van de erfdienstbaarheid onmogelijk is geworden en waarschijnlijk onmogelijk zal blijven;
  • als er geen redelijk belang (meer) is bij de uitoefening van de erfdienstbaarheid. Lees ook: recht buurman en vergunning, ofwel de zgn. privaatrechtelijke belemmering.

Advies advocaat over een erfdienstbaarheid in een notariële akte

Het kan van belang zijn na te gaan of en zo ja wat voor erfdienstbaarheid er rust op het aan te schaffen onroerende zaak. Een recht van overpad, overbouw, een recht van noodweg? Dit is mogelijk door middel van een erfdienstbaarheidonderzoek. Bij een erfdienstbaarhedenonderzoek onderzoekt de vastgoed advocaat de akten uit het Kadaster en ander beschikbare gegevens (bijvoorbeeld foto’s, getuigenverklaringen en plattegronden). Het resultaat van het onderzoek is een verklaring waarin staat dat alle voorkomende stukken die het perceel betreffen tot een bepaalde datum zijn onderzocht.

Onderzoek laten doen door het Kadaster

U kunt ook het Kadaster zelf om een onderzoek naar erfdienstbarheden vragen. Het Kadaster beperkt zich alleen tot de in dat register ingeschreven akten. Er zijn twee mogelijkheden u kunt een onderzoek aanvragen van teruggaand tot 1929 of tot 1838, het jaar waarin de Openbare registers zijn ontstaan.

Blenheim assisteert u graag bij kwesties over erfdienstbaarheid.