20 mei 2022

Parool | Flitsbezorgers: Gemeente wil ban darkstores

Categorie: Bestuursrecht

Dit artikel is geplaatst op donderdag 18 mei 2022 in Het Parool. Mark van Weeren, partner bij Blenheim, wordt gequoot in dit artikel.

De gemeente wil een ban op distributiecentra van flitsbezorgers in woonwijken. Zullen de bezorgdiensten net zo snel uit het straatbeeld verdwijnen als ze gekomen zijn?

De vier flitsbezorgdiensten die ons land rijk is (Gorillas, Flink, Getir en Zapp) voelden de bui waarschijnlijk al hangen en kwamen vorige week met een charmeoffensief. Zo presenteerden ze gezamenlijk een gedragscode om de band te verbeteren met de buurten waar hun darkstores gevestigd zijn, maakte Gorillas bekend een lobbyist in dienst te hebben genomen en kondigden Getir en Flink aan hun etalages vol te gaan hangen met kunst van lokale kunstenaars.

Gedragscode

Met de gedragscode willen de bedrijven in de toekomst ‘samen met gemeenten, buurtbewoners en ondernemers zoeken naar oplossingen om snelle bezorging van boodschappen op een duurzame manier in te passen in Nederland’, zo luidde de boodschap. Met de nieuwe afspraken zijn ze ‘ervan overtuigd’ dat ze de zorgen van gemeenten en omwonenden kunnen wegnemen. Ze beloven dat ze hun vestigingen ‘met zorg uitkiezen’, medewerkers mogen geen overlast veroorzaken en moeten op de stoep ruimte laten voor voetgangers. De afspraken gaan gelden voor alle nieuwe vestigingen en ‘bestaande vestigingen waar mogelijk’.

Maar het geduld van Amsterdam met de flitsbezorgers lijkt op en de gemeente kwam dinsdag met nieuwe regelgeving voor darkstores. Ze wil af van de distributiecentra in woonwijken en gemengde woon-werkgebieden en wil darkstores alleen nog toestaan in bedrijfsgebied. Een vestiging van Zapp in West moest enkele weken geleden al sluiten. Volgens de gemeente paste de darkstore midden in een woonwijk niet in het bestemmingsplan. De rechter ging hierin mee. De eerste slag werd daarmee gewonnen door Amsterdam.

Walther Ploos van Amstel, lector Citylogistiek aan de Hogeschool van Amsterdam, vraagt zich af hoe flitsbezorgers in Zuid met de nieuwe regels nog bij de consument kunnen komen. “De gemeente is industriële gebieden uit de stad aan het jagen, dus hiermee maak je eigenlijk een eind aan flitsbezorging. Met deze regels gaan de normen van de binnenstad voor heel de stad gelden.”

Volgens Ploos van Amstel pak je met de nieuwe regelgeving het ‘probleem van de overlast niet aan’. “Ik ben kritisch op flitsbezorgers, de verkeersveiligheid is in het geding. Maar dan moet je dát aanpakken en ervoor zorgen dat je afspraken maakt. Dat kun je ook doen voor de openingstijden. Maar dit is willekeur.”

Lobbyist

Om invloed uit te oefenen op de (lokale) politiek kondigde Gorillas vorige week de komst van een lobbyist aan. Mazdak Soltani, voormalig medewerker van het ministerie van Financiën, begint als hoofd publieke en overheidszaken Benelux bij de flitsbezorger. Hij wordt verantwoordelijk voor ‘de relatie met de gemeenschap en centrale en decentrale overheden’, zo werd in een persbericht aangekondigd. Al lijkt zijn aanstelling wel wat laat te komen, aangezien de nieuwe strengere regelgeving in Amsterdam al een tijd geleden was aangekondigd.

Niels van Doorn, die namens de Universiteit van Amsterdam al jaren onderzoek doet naar de platformeconomie, denkt dat er achter de schermen veel gelobbyd zal gaan worden bij de Amsterdam Economic Board, als vertegenwoordiger van het Amsterdamse bedrijfsleven een gesprekspartner van de gemeente. “Daar zal gemor komen. En publiekelijk zullen we zien dat er veel rechtszaken worden aangespannen om zo lang als mogelijk open te kunnen blijven.”

Volgens Van Doorn zullen de flitsbezorgers die tijd gebruiken om te kijken of hun ‘bedrijfsmodel nog levensvatbaar is’ en onderzoeken of ze kunnen uitwijken naar bedrijfsterreinen die dicht tegen buurten aanliggen.

Vrijheid van ondernemers

Advocaat Mark van Weeren van Blenheim Advocaten verdiept zich al langer in de zaken die de gemeente tegen flitsbezorgers voert en denkt dat de gemeente met goede argumenten moet komen om darkstores ook uit gemengde woon-werkgebieden te verbannen. “De vraag is of dit niet wat ver gaat en hoe dat wordt getoetst. Er moet een dringende reden van algemeen belang zijn om de vrijheid van ondernemers in te perken. Waarom zou een flitsbezorger niet met een magazijn in een gemengde woon-werkomgeving kunnen zitten?”

Van Doorn denkt dat het vooral ‘symptoombestrijding’ is. “Uiteindelijk is dit ook een kortetermijnoplossing. De hele bezorgeconomie gaat er niet mee weg.” Supermarktketens als Albert Heijn en Jumbo hebben ook al aangekondigd boodschappen te gaan bezorgen in de stad.

Van Doorn maakt zich vooral zorgen over het personeel dat wellicht de dupe van de nieuwe regelgeving wordt. “De medewerkers van flitsbezorgers worden straks weer maaltijdbezorger en dan houd je net zo veel fietsen op de weg. Letterlijk en figuurlijk verplaats je het bredere probleem.”