Sinds 1 januari 2013 geldt er een provisieverbod. Dit betekent dat er voor complexe producten, zoals hypotheken, overlijdensrisicoverzekeringen, uitvaartverzekeringen en woonlastenverzekeringen, geen provisie meer in rekening mag worden gebracht. Uit recente ervaring valt op te maken dat de AFM hier streng op toekijkt. Er is inmiddels een aantal bestuurlijke boetes en andere maatregelen opgelegd.
Op haar website heeft de AFM aangegeven dat zij diverse partijen (middelgrote adviseurs, aanbieders en serviceproviders) heeft gecheckt op mogelijke overtreding van het provisieverbod. De uitkomst van deze steekproef wordt meegenomen in de evaluatie van het provisieverbod dat zal plaatsvinden ergens in 2017.
Waar moet een adviseur rekening mee houden?
Het is belangrijk dat een adviseur zijn of haar bedrijfsvoering goed controleert op een mogelijke overtreding van het provisieverbod. De AFM heeft op haar website een aantal uitgangspunten weergegeven die belangrijk zijn bij deze beoordeling.
1. Het belang van de klant staat voorop
Wat wil de klant? Wat is het beste voor de klant? Het belang van de klant moet voorop staan. Voor de inwerkingtreding van het provisieverbod kon er nog een provisie worden berekend. Dit had tot gevolg dat de adviseur ook een eigen belang had bij het afsluiten van bepaalde producten. Hierdoor ontstond er een belangenconflict. Door middel van het provisieverbod zijn de betaalstromen tussen de aanbieders en de adviseurs verbroken en kan er dus ook geen belangenconflict meer zijn.
2. Rechtstreekse betaling
Er mag door de klant alleen nog rechtstreeks worden betaald aan de adviseurs en directe aanbieders. De klant betaalt dus direct voor advies en/of het afsluiten van een product. Ook indien er uiteindelijk geen product is afgesloten maar wel advies is gegeven, wordt er betaald. De adviseur mag ook niet worden betaald via de aanbieder of gevolmachtigd agent van het product.
3. Het maken van een bewuste keuze
De klant moet bewust een keuze kunnen maken tussen de verschillende adviseurs. Dit betekent bijvoorbeeld dat de klant de kosten die de verschillende adviseurs in rekening zullen brengen, moet kunnen vergelijken. Ook is het belangrijk dat de klant een oriëntatiegesprek mag aanvragen waar geen kosten voor in rekening hoeven te worden gebracht.
4. Overgang naar provisieloos werken
In de overgang moet duidelijk zijn waarvoor de klant betaald. Het moet niet zo zijn dat de klant dubbel gaat betalen voor de reeds bestaande beheerafspraken en daarnaast ook nog eens voor de nieuwe afspraken. Dit moet inzichtelijk en eerlijk worden benaderd. Uiteraard mogen adviseurs verwachten dat de reeds bestaande (betalings)afspraken zullen worden nagekomen.
Problemen met de AFM omtrent het provisieverbod?
Wacht dan niet met het inwinnen van juridisch advies. U kunt vrijblijvend contact opnemen met een van onze financieel recht advocaten.