In dit voorbeeld ging het om een bindend advies waarbij de deskundige planschade moest vaststellen. Daarvoor is een deskundigenrapport opgesteld. Ook wel driepartijentaxatie genoemd. Een bindend advies is slechts vernietigbaar door de rechter als geen redelijk handelend adviseur tot het advies zou komen. In het onderhavige geval is de deskundige tot uitgangspunten gekomen, die vervolgens door de bezwaarschriftencommissie zijn overgenomen. De Van deskundige is een redelijk handelend adviseur. Het bindend advies dient derhalve in stand te blijven. Bij een bindend advies mag worden afgeweken van jurisprudentie en dwingend recht.
Rapport deskundige bij planschade beoordeeld door rechter
De rechtbank heeft overwogen dat ingevolge artikel 7:904 BW is een bindend advies vernietigbaar indien gebondenheid aan die beslissing in verband met de inhoud of wijze van totstandkoming daarvan in de gegeven omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zou zijn. Uitgangspunt hierbij is dat een partij bij een bindend advies niet elke onjuistheid in het advies kan inroepen teneinde de bindende kracht daarvan te bestrijden, doch die bestrijding hierop kan gronden dat het advies uit hoofde van zijn inhoud of wijze van totstandkoming zo zeer indruist tegen de redelijkheid en billijkheid dat het naar de uit redelijkheid en billijkheid voortvloeiende maatstaven onaanvaardbaar zou zijn dat zij aan dit advies zou kunnen worden gehouden. De wijze van totstandkoming van het advies ziet op het in acht nemen van beginselen van behoorlijk procesrecht. Of een gebrek in de totstandkomingsfase gebondenheid aan het bindend advies onaanvaardbaar maakt, wordt evenwel marginaal getoetst.
Grond vernietiging deskundigenrapport door rechter
In deze zaak dienden de uitgangspunten van een bezwaarschriftencommissie door de bindend adviseur als vaststaand te worden aangenomen. Toetsend aan de maatstaf van artikel 7:904 BW is de rechtbank van oordeel dat gebondenheid aan het eerste bindend advies naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid niet onaanvaardbaar is. Gelet op de uiteenlopende adviezen van de verschillende adviesbureaus en de bezwaarschriftenadviescommissie omtrent de voorzienbaarheid van de planologische ontwikkelingen en de maximale invulling van de gebruiks- en bouwmogelijkheden van het complex, heeft de gemeente onvoldoende onderbouwd dat geen redelijk handelend adviseur tot het advies zoals verwoord in het eerste bindend advies zou kunnen komen.
Bindend advies deskundige is strijd met rechtspraak
Er is volgens de rechter geen gebrek in de totstandkomingsfase van het eerste bindend advies. De enkele omstandigheid dat de bezwaarschriftenadviescommissie niet heeft vermeld dat haar advies strijdig was met de bestendige jurisprudentie levert geen motiveringsgebrek in het eerste bindend advies op, nog daargelaten dat de bezwaarschriftencommissie de bestendige jurisprudentie – in navolging van de de deskundige – anders heeft geïnterpreteerd en toegepast en zelf kennelijk van oordeel was dat haar advies wel in lijn was met wet en jurisprudentie. Bovendien was het juist de deskundige dat in het eerste bindend advies heeft aangegeven dat op de uitgangspunten die de bezwaarschriftencommissie heeft vastgesteld wel het een en ander valt af te dingen.
Taxatie canon erfpacht – driepartijentaxatie
In de meeste erfpachtcontracten in een geschillenclausule opgenomen. Dat is gedaan met het oog op herziening van de canon. Vaak ontstaat daarover een geschil omdat de grondeigenaar een stevige (te hoge) canon voorstelt aan de erfpachter en deze dat niet accepteert. Bij erfpacht in Amsterdam staat dat ook in de erfpachtvoorwaarden. Er vinden in Amsterdam duizenden driepartijentaxaties per jaar plaats (daarom wil de gemeente eeuwigdurende erfpacht invoeren om van de taxatiepraktijk af te komen). De erfpachter mag zelf ook een deskundige aanwijzen; de gemeente doet dat ook en gezamenlijk wordt de 3e taxateur benoemd. Deze taxatie bij erfpacht kan ook getoetst worden door de rechter zoals dat ook bij huur en planschade door de rechter gebeurt. De rechter heeft regelmatig erfpachttaxaties vernietigd.
Redelijkheid en billijkheid geldt bij bindend advies
Uit de uitspraak in deze planschade zaak is af te leiden dat een bindend advies inzake planschade vernietigbaar kan zijn indien de inhoud of wijze van totstandkoming daarvan in de gegeven omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is. Echter niet elke onjuistheid in het advies kan leiden tot vernietiging van dat bindend advies. Stel vrijblijvend je vraag!
Rechtbank Haarlem, 21 september 2011, ECLI:NL:RBHAA:2011:BU4124