Hoe leg de algemene voorwaarden uit? Die vraag was aan de orde in een zaak waar een huurkoopovereenkomst was gekoppeld aan de financiering (lease) overeenkomst voor het apparaat. De leasemaatschappij stelt dat de leaseovereenkomst op grond van de algemene vooraarden niet ontbonden kan worden. Daartoe wordt een beroep gedaan op een algemene voorwaarde van die strekking. Het in huurkoop verstrekte apparaat vertoond echter gebreken en om die reden heeft de huurkoper de huurkoopovereenkomst ontbonden. Een huurkoper zou aldus aan een financiering “blijven hangen” als de leaseovereenkomst waarmee de huurkoop is gefinancierd niet tevens ontbonden kan worden als de huurkoop wordt ontbonden.
Algemene voorwaarden bij contract kunnen in strijd zijn met redelijkheid en billijkheid
Het Hof overweegt dat uitleg van bepalingen in de algemene voorwaarden dient plaats te vinden aan de hand van de zogenoemde Haviltex-norm (vergelijk Hoge Raad 14-10-2005, LJN: AT6014, NJ 2006/117). Het Hof kijkt eerst naar de bewoordingen: … de bewuste bepalingen gezien de bewoordingen (“gebreken”, “verborgen gebreken”, “beschadiging of verlies”, “betalingsverplichting nakomen”) en de context (een vijfjarige garantie door de leverancier) in ieder geval aldus had behoren te begrijpen dat …….
En de rechter kijkt naar ander feiten en omstandigheden: . . . tegen de achtergrond van de opgesomde omstandigheden waaronder de overeenkomsten zijn aangegaan uit deze bepalingen tevens had moeten begrijpen dat in een geval van structureel en blijvend tekortschieten door de leverancier (zoals in de voorliggende situatie waarin de leverancier zich als gevolg van faillissement aan iedere verdere verplichting heeft onttrokken) ontbinding van de huurkoopovereenkomst niet tevens zou leiden tot ontbinding van de financieringsovereenkomst . . . . .
Onredelijke voorwaarden in contract acht rechter vernietigbaar
De huurkoper wordt door het Hof in bescherming genomen. De algemene voorwaarde acht het Hof vernietigbaar, althans een beroep op de algemene voorwaarde in strijd met de redelijkheid en billijkheid:
Het Hof kent daarbij in het bijzonder betekenis toe aan het feit dat:
(i) de klant een eenmanszaak heeft, terwijl de leverancier en financier tot een wereldconcern behoren,
(ii) hij bij het aangaan van de overeenkomst niet door een deskundige werd begeleid,
(iii) de algemene voorwaarden eenzijdig tot stand zijn gekomen,
(iv) gesteld noch gebleken is dat de klant op de strekking van de onderhavige bepalingen is gewezen, of zich daarvan anderszins bewust was,
(v) voor de gebruiker van de algemene voorwaarden kenbaar moet zijn geweest wat het belang van de klant is om tegenover zijn verplichting tot betaling van aanzienlijke leasesommen het ongestoorde genot van de machine te kunnen uitoefenen en welke gevolgen de klant zou ondervinden als hij daarvan verstoken zou blijven en
(vi) in de hier veronderstelde uitleg de onderhavige bedingen een ongeclausuleerde reikwijdte zouden hebben in die zin dat iedere differentiatie naar aard en omvang van de wanprestatie zou ontbreken.