22 maart 2021

Verbod vakantieverhuur in wijken Amsterdam ontoelaatbaar

Categorie: Vakantieverhuur woning

Op grond van de Huisvestingswet 2014 had de gemeente Amsterdam de wijken Burgwallen Oude Zijde en Nieuwe Zijde en Grachtengordel Zuid bij besluit aangewezen als wijken waar een totaalverbod geldt op vakantieverhuur. De vraag die de bestuursrechter in deze zaak centraal stelde is: “Is een totaalverbod op vakantieverhuur toelaatbaar op grond van de Huisvestingswet?”

Instrumentarium van de huisvestingswet

De Huisvestingswet biedt aan gemeenten een instrumentarium om in te grijpen in de woonruimteverdeling en de samenstelling van de woonruimtevoorraad. Daarnaast is het vaste rechtspraak geworden dat de Huisvestingswet een instrumentarium beoogt te bieden ter bevordering van de leefbaarheid, mits de getroffen maatregelen noodzakelijk zijn en proportioneel.

Vergunningsplicht versus totaalverbod

In de uitspraak oordeelt de bestuursrechter dat een totaalverbod moet worden onderscheiden van een vergunningplicht. Bij een verbod op vakantieverhuur kan per definitie geen onttrekkingsvergunning voor vakantieverhuur worden verleend. Ook niet onder bepaalde voorwaarden. De rechter acht dit onderscheid van belang, omdat de wetgever in de Memorie van Toelichting bij de Huisvestingswet 2014 heeft bepaald:

“Een onttrekkingsvergunning kan slechts worden geweigerd als de gemeente het belang van het behoud van de woonruimtevoorraad zwaarder weegt dan het belang van de aanvrager bij de onttrekking”

Belangenafweging per geval noodzakelijk

Dat betekent dat de gemeente altijd per geval een belangenafweging dient te maken en dient te beoordelen of een vergunning al dan niet kan worden verleend. Een totaalverbod in een daartoe aangewezen wijk kan dan ook niet op een lijn worden gesteld met een vergunningsvoorwaarde of vergunningsvoorschrift.

Aanwijzingsbesluit in strijd met de huisvestingswet

De Huisvestingswet biedt geen mogelijkheid tot het invoeren van een totaalverbod op vakantieverhuur in bepaalde wijken. Het aanwijzingsbesluit dat in de uitspraak centraal stond is dan ook door de rechter onverbindend verklaard.

Wat kan worden verwacht naar aanleiding van de uitspraak?

Tot slot biedt de rechter in de uitspraak andere mogelijkheden voor de gemeente Amsterdam om de leefbaarheid in de wijken te handhaven op grond van de Wet toeristische verhuur van woonruimten.

De Wet Toeristische verhuur van woonruimten is ingevoerd in januari 2021 en neergelegd in de Huisvestingswet. De wet biedt gemeenten onder meer de mogelijkheid om een quotum in te stellen en een nachtencriterium.

Als tweede maatregel heeft de bestuursrechter voorgesteld om een weigeringsgrond in de huisvestingsverordening neer te leggen, zodat een onttrekkingsvergunning voor vakantieverhuur kan worden geweigerd als een vergunning een negatieve invloed zou hebben op de leefbaarheid in de omgeving.