21 februari 2022

Voornemen tot bestuurlijke boete: hoe verweer ik mij tegen de overheid?

Categorie: Bestuurlijke boete, Handhaving

 

Zoals ik  eerder schreef over bestuurlijke boete , zijn er ook andere sancties, zoals last onder dwangsom, last onder bestuursdwang en bestuurlijke boetes. Bij bestuurlijke boetes zijn er waarborgen die hun oorsprong kennen uit het strafrecht en die ook in het bestuursrecht zijn terug te vinden. Te denken valt bijvoorbeeld aan het zwijgrecht , maar ook ne bis in idem (dat men twee keer voor hetzelfde feit vervolgd mag worden) en het nemo tenetur beginsel. Dit laatste beginsel betekent dat niemand gehouden is tegen zichzelf bewijs te leveren.

Je hoeft niet mee werken aan eigen veroordeling bij bestuurlijke boete

Dit laatste is interessant en lastig tegelijk. In een vroeg stadium, geven bestuursorganen namelijk vaak aan dat je gehouden bent om informatie te verschaffen. De AFM en DNB geven in informatieverzoeken bijvoorbeeld aan dat de marktpartij gehouden is om mee te werken aan het onderzoek. Van medewerking kan echter geen sprake zijn vanaf het moment waarop ten aanzien van de betrokkene een handeling is verricht waarin deze in redelijkheid de verwachting kan ontlenen dat aan hem een bestuurlijke boete kan worden opgelegd. Dat is immers het gevolg van nemo tenetur. Zodra er sprake is van een vermoeden van overtreding bij de toezichthouder en indien de toezichthouder niet kan uitsluiten dat de verklaring van de marktpartij gebruikt wordt voor de oplegging van een bestuurlijke boete, moet door de toezichthouder worden gewezen op het zwijgrecht. Het zwijgrecht wat weleens wordt geduid met de bekende Amerikaanse tekst:

“You have the right to remain silent. Should you waive that right, anything you say can be held against you in the court of law. You have the right to speak to an attorney. If you cannot afford an attorney, one will be appointed for you. Do you understand these rights as they have been read to you?”

Dat geldt dus ook in Nederland bij een criminal charge en nu een bestuurlijke boete als een criminal charge kwalificeert, zal dat ook moeten gebeuren.

Meerdere boetes voor hetzelfde feit?

Dit beginsel wordt het ne bis in idem beginsel genoemd. De ene toezichthouder kan niet een boete opleggen en de andere toezichthouder daarna voor een andere overtreding een boete, maar feitelijk voor hetzelfde gedrag. Als er voor dezelfde overtreding twee boetes worden opgelegd, dan is dat in strijd met het ne bis in idem beginsel. Maar het ne bis in idem beginsel geldt bijvoorbeeld niet als er een aanzienlijk verschil is tussen de juridische aard van de feiten en/of de gedraging van de betrokkene. Bovendien kan een bestuursorgaan wel verschillende herstelsancties opleggen. Een bestuursorgaan kan bijvoorbeeld wel een last onder dwangsom opleggen (dat wil zeggen dat wordt gepoogd om de overtreding ongedaan te maken) als een bestuurlijke boete.

Kennis van verweren bij bestuurlijke boete kan het verschil maken!

Bij een voornemen tot een bestuurlijke boete is het goed om te weten wat de rechten en plichten zijn. U kunt zienswijze indienen tegen voornemen tot een sanctie. Soms kan het verstandig zijn om gebruik te maken van het zwijgrecht, maar in sommige gevallen juist niet. Als advocaat ben ik betrokken geweest in verweer tegen verschillende soorten handhaving en kan ik u bij een mogelijk probleem adviseren over de te voeren strategie bij een (voornemen) tot een bestuurlijke boete.

Stel het team bestuursrecht van Blenheim vrijblijvend je vraag.