Recht op vrije advocaatkeuze mag niet worden ontzegd door rechtsbijstandverzekeraars
Categorie: Arbeidsrecht
Het Europees Hof van Justitie heeft op 7 november 2013 naar aanleiding van prejudiciële vragen van de Hoge Raad geoordeeld dat rechtsbijstandsverzekeraars hun verzekerden het recht zelf een advocaat te kiezen, niet mogen ontzeggen. Hierbij maakt het geen verschil of rechtsbijstand voor de desbetreffende procedure wettelijk is verplicht.
Vergoeding kosten advocaat door rechtsbijstandverzekering
De uitspraak volgt in een zaak waarbij een verzekerde zijn verzekeraar DAS Rechtsbijstand (DAS) aanspreekt voor vergoeding van de kosten van rechtsbijstand, voor een door hem zelf gekozen advocaat. De verzekerde wenste tegen zijn voormalig werkgever een procedure te voeren waarin schadevergoeding wegens kennelijk onredelijk ontslag, werd gevorderd. De werknemer wenste zich hiertoe te laten bijstaan door een zelf gekozen advocaat. In de verzekeringsovereenkomst is echter bedongen dat zaken worden behandeld door de eigen medewerkers van DAS. De verzekerde heeft enkel het recht een advocaat of deskundige naar eigen keuze aan te wijzen indien de zaak krachtens de overeenkomst of naar de mening van DAS aan een externe hulpverlener uitbesteed moet worden. Derhalve heeft DAS de vergoeding van de advocaatkosten van de verzekerde in kwestie geweigerd. Lees ook: vrije advocaatkeuze en rechtsbijstandverzekering.
Hoge Raad beslist over vergoeding kosten advocaat
De verzekerde heeft hiertoe vervolgens een vordering tot vergoeding van de advocaatkosten ingesteld bij de voorzieningenrechter te Amsterdam. De voorzieningenrechter heeft de vordering afgewezen. Hiertegen is de verzekerde in hoger beroep gegaan. Het Gerechtshof heeft het vonnis van de voorzieningenrechter bekrachtigd. Tegen dit arrest is de verzekerde opgekomen bij de Hoge Raad.
De Hoge Raad is hierin van mening dat er zwaarwegende argumenten zijn om aan te nemen dat de verzekerde steeds het recht heeft op vrije keuze van zijn rechtshulpverlener in een gerechtelijke of administratieve procedure. Getoetst dient te worden aan Europees recht, Richtlijn 87/344/EEG tot coördinatie van de wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen betreffende de rechtsbijstandverzekering. Op grond van deze richtlijn hebben verzekerden met een rechtsbijstandverzekering het recht op vrije keuze van hun rechtshulpverlener (advocaat) in gerechtelijke of administratieve procedures. In deze kwestie oordeelde de Hoge Raad het niet uitgesloten te achten dat Richtlijn 87/344/EEG pas een recht op vrije advocatenkeuze formuleert in de situatie dat de rechtsbijstandsverzekeraar besluit de procedure niet door eigen medewerkers te laten behandelen. Teneinde hieromtrent te kunnen oordelen heeft de Hoge Raad prejudiciële vragen gesteld aan het Hof.
Rechtsbijstandverzekering moet kosten advocaat vergoeden
Het Hof oordeelt hierop dat de vrije advocaatkeuze van de verzekeringnemer niet kan worden beperkt tot de situaties waarin de verzekeraar besluit dat een externe rechtsbijstandverlener in de arm genomen moet worden. Derhalve kunnen rechtsbijstandsverzekeraars niet bedingen dat de kosten van rechtsbijstand van een door de verzekerde vrij gekozen advocaat of rechtsbijstandverlener slechts worden vergoed indien de verzekeraar van mening is dat de behandeling van de zaak aan een externe hulpverlener moet worden besteed.
Vergoeding advocaatkosten als procedure gevoerd moet worden
Hierbij werd ook nog de vraag voorgelegd of het verschil uitmaakt voor beantwoording van de voorgaande vraag of voor de gerechtelijke of administratieve procedure verplichte procesvertegenwoordiging is vereist. Immers de zaak van de verzekerde in kwestie diende in eerste aanleg bij de kantonrechter. Bij de kantonrechter is geen verplichte procesvertegenwoordiging vereist. Bij de kantonrechter kan ook worden geprocedeerd door anderen dan advocaten en ook heeft de verzekerde de mogelijkheid zelf in persoon op te treden bij de kantonrechter.
Het Hof oordeelt dat het recht van de verzekerde om zijn rechtshulpverlener vrij te kiezen een algemeen en bindend karakter heeft. En voorts stelt de richtlijn het bestaan en de reikwijdte niet afhankelijk van nationale regels van procesvertegenwoordiging. Derhalve maakt het geen verschil of rechtsbijstand door een advocaat verplicht is in de betreffende procedure.
Polis rechtsbijstand geeft recht op vergoeding advocaatkosten
Het gevolg van deze uitspraak is dat rechtsbijstandsverzekeraars hun polisvoorwaarden zullen moeten aanpassen en dat aan verzekerden de kosten voor rechtsbijstand bij een eigen advocaatkeuze ook betaald moeten worden. Indien als gevolg van deze uitspraak verzekerden vaker een eigen advocaat zullen inschakelen, zullen de kosten voor verzekeraars sterk oplopen. Mogelijk zullen verzekeraars daarmee de premies voor de rechtsbijstand ook verhogen. Voor meer informatie over het recht op vrije advocaatkeuze in het kader van rechtsbijstandverzekeringen kunt u contact opnemen en van onze advocaten.
Recht op second opinion bij geschil rechtsbijstandverzekering
Een verzekerde heeft ook recht op een second opinion als er een geschil is met de rechtsbijstandsverzekeraar. Bijvoorbeeld als de rechtsbijstandverzekering geen rechtszaak wil starten maar de verzekerde van oordeel is dan hij wel een zaak heeft waarover geprocedeerd dient te worden. Het recht op een second opinion is geregeld in de polisvoorwaarden van de rechtsbijstandverzekering. De advocaten van Blenheim kunnen een second opinion geven over uw zaak. Lees daarover ook: second opinion advocaat.