6 januari 2023

Wetgeving witwassen – KYC / AML procedures – leidt tot opzegging bankrekeningen

Categorie: Financieel recht, Kredietopzegging

Steeds vaker worden bankrekeningen opgezegd omdat klanten onvoldoende antwoord geven op vragen van de bank. De bank moet vanwege de Wwft-regels cliëntenonderzoek doen en stelt soms eindeloos vragen die beantwoord moeten worden. Wat is de achtergrond van de cliëntenonderzoek door de bank?

Voor wie geldt de Wet ter voorkoming van witwassen en financiering van terrorisme?

De Wet ter voorkoming van witwassen en financiering van terrorisme (“Wwft”) legt een aantal verplichtingen op instellingen die onder de reikwijdte van de Wwft vallen. Zo geldt de Wwft voor onder meer banken, advocaten, beleggingsinstellingen, accountants, beleggingsondernemingen, trustkantoren, notarissen, handelaar en verkoper van goederen, en nog een aantal andere instellingen. De instellingen die genoemd staan in de Wwft moeten onder bepaalde omstandigheden ongebruikelijke transacties melden bij de Financial Intelligence Unit – Nederland (“FIU”). De gemelde ongebruikelijke transacties worden bij het FIU geanalyseerd om te voorkomen dat er misdrijven worden gepleegd en (of) om deze op te sporen.

Cliëntenonderzoek door de bank naar herkomst van gelden

De Wwft kent een risicogeoriënteerde benadering. Deze benadering houdt in dat instellingen zelf een inschatting moeten maken van de risico’s die bepaalde klanten of producten met zich meebrengen. De instellingen moeten zich inspannen om adequate maatregelen te nemen om deze risico’s te voorkomen. Dit begint bij het cliëntenonderzoek. Het cliëntenonderzoek houdt in dat instellingen moeten weten wie hun klant is en waar het geld vandaan komt. Hierbij geldt dat er sprake is van een doorlopende verplichting. Een cliëntenonderzoek dient te worden verricht voorafgaand aan het accepteren van de klant maar ook gedurende de looptijd van de dienstverlening. Welke transacties worden verricht? Wie is de ‘ultimate beneficial owner’? Waar komt het geld vandaan? Zijn er voldoende verklaringen gegeven? Et cetera.

Melden van een ongebruikelijke transactie door de bank

Bijvoorbeeld ING is als bank een van de instellingen die cliëntenonderzoeken moet verrichten en waar nodig ongebruikelijke transacties dient te melden. Ik noem als voorbeeld een  zaak waarin bleek dat ING fungeerde als huisbank voor een trustkantoor Caute aan de Keizersgracht in Amsterdam. Wat gebeurde er? Via Caute werd er circa € 100.000.000 witgewassen door middel van een web aan vennootschappen. Deze gigantische bedragen werden allemaal gestald op bankrekeningen bij ING. Wat deed ING verkeerd? ING heeft als verplichting – zoals hierboven staat omschreven – om bij iedere klant een cliëntenonderzoek te verrichten: wie is de klant, wat wil de klant, wat is de herkomst van het geld, waarom een bankrekening, et cetera. Bij iedere transactie boven een bepaald bedrag moet er een onderzoek plaatsvinden naar de herkomst van de bedragen. ING heeft het trustkantoor Caute haar gang laten gaan en heeft nooit kritische vragen gesteld of gevraagd naar de herkomst van het geld. Hierdoor kon Caute jarenlang miljoenen euro’s witwassen via de bankrekeningen bij ING.

Dit, terwijl op iedere bank de verplichting rust om bij iedere klant een onderzoek te verrichten en te controleren waar het geld vandaan komt. Kan dat onderzoek niet worden verricht, worden er geen adequate antwoorden verstrekt en (of) wil de klant niet antwoorden, dan rust op de bank de verplichting om de relatie met de klant te beëindigen en (of) om de ongebruikelijke transactie bij het FIU te melden.

Opzegging bankrekening door de bank ?

Omdat banken zijn gebonden aan het verrichten van cliëntenonderzoeken en bij bepaalde transacties antwoorden nodig hebben met betrekking tot de herkomst van gelden, kan het zijn dat uw organisatie ook over bepaalde KYC/AML procedures moet beschikken. Zo zien wij bijvoorbeeld dat het voor bitcoin-gerelateerde bedrijven handig is om over adequate KYC/AML procedures te beschikken. Immers, cryptocurrency-transacties brengen een verhoogd risico met zich mee met betrekking tot witwassen. Banken – als Wwft-instelling – zijn verplicht de herkomst van de gelden op de bankrekening van hun klanten te achterhalen. Een bitcoin-bedrijf is dus ook gebonden om cliëntenonderzoeken te verrichten bij uw klanten om zo voldoende antwoorden te kunnen verstrekken aan uw bank.

Bezwaar maken tegen opzegging bankrelatie

Als de bank de relatie met een klant beëindigt door opzegging dan kan je daar bezwaartegen maken. Een advocaat kan daartoe een bezwaarschift opstellen. Als dat bezwaar wordt afgewezen door de bank dan kan de klant direct een kort geding aanhangig maken. Dat is vaak nodig indien de klant geen rekening heeft bij een andere bank en door de opzegging in de problemen komt. Diverse maken heeft de voorzieningenrechter een klant die in deze situatie terecht is gekomen als te hulp geschoten. Lees dit voorbeeld waarin wij hebben opgetreden.

Blenheim voert regelmatig procedures tegen banken die een bankrelatie opzeggen. Voor meer informatie, neem vrijblijvend contact op met Blenheim.