24 mei 2023

Wijziging van de Arbeidsomstandighedenwet in verband met het verplicht stellen van een vertrouwenspersoon

Categorie: Vertrouwenspersoon

Op 23 mei 2023 heeft de Tweede Kamer het wetsvoorstel tot wijziging van de Arbeidsomstandighedenwet in verband met het verplicht stellen van een vertrouwenspersoon aangenomen. Als het wetsvoorstel ook door de Eerste Kamer wordt aangenomen, wordt het voor (vrijwel) iedere werkgever kortgezegd verplicht om een interne en/of externe vertrouwenspersoon aan te stellen waar werknemers bij terecht kunnen. Dit wetsvoorstel beoogt daarmee ongewenst gedrag op te werkvloer terug te dringen en bij te dragen aan een veilige werkomgeving.

Wetsvoorstel door hoge cijfers pesten, intimidatie, discriminatie of agressie op de werkvloer

In de Memorie van Toelichting bij het wetsvoorstel is te lezen dat het indienen van het wetsvoorstel voortkomt uit de schrikbarende aantallen van mensen die op de werkvloer te maken krijgen met pesten, (seksuele) intimidatie, discriminatie of agressie. Uit een onderzoek van TNO blijkt dat ruim 1,2 miljoen mensen hiermee geregeld te maken krijgen. Hoewel dit een probleem van alle tijden betreft, is het thema in de afgelopen tijd extra onder de aandacht gekomen door de terugkerende berichten in de media over grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer.

In de Arbeidsomstandighedenwet is reeds opgenomen dat de werkgever verplicht is om zijn werknemers te beschermen tegen ongewenste omgangsvormen op de werkvloer. Een duidelijk kader waaruit volgt hoe een werkgever zijn beleid moet inrichten ontbreekt tot op heden. Het verplicht stellen van een vertrouwenspersoon beoogt meer duidelijkheid te bieden en zal een werkgever naar alle waarschijnlijkheid meer sturing geven. Met het wetsvoorstel zal aan de Arbeidsomstandighedenwet worden toegevoegd dat iedere werknemer zich kan wenden tot een vertrouwenspersoon, waarbij de werkgever verplicht is deze intern of extern aan te wijzen. Ook zullen een aantal basistaken van de vertrouwenspersoon hierin worden uitgewerkt.

Instellen vertrouwenspersoon een goede stap, maar niet voldoende

Hoewel het instellen van een vertrouwenspersoon een goede zaak is, is het nog maar de vraag of het verplicht instellen daarvan afdoende is om veilige werkplek te creëren. Het is belangrijk dat werknemers binnen, of buiten, de organisatie in vertrouwen met iemand kunnen praten. Het is dan wel noodzakelijk dat werkgevers onder de aandacht brengen dat grensoverschrijdend gedrag binnen de organisatie niet wordt geaccepteerd, wat de procedures zijn en dat bij het personeel actief onder de aandacht wordt gebracht dat zij zich onder meer tot de vertrouwenspersoon kunnen wenden. In de handreiking ‘Meldingen van seksueel grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer’ geeft Mariëtte Hamer (regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag) daartoe meer uitgebreid handvatten, waarbij ook zij het vergroten van de rol van de vertrouwenspersoon aanbeveelt. Voornoemde handreiking is vorige week gepubliceerd.

Betere ondersteuning voor werknemers

De verwachting is dat door het wettelijk verplicht stellen van een vertrouwenspersoon meer aandacht zal komen voor het onderwerp, wat werkgevers het belang van de vertrouwenspersoon zal doen inzien. Dit brengt mee dat werknemers beter ondersteund worden wanneer zij te maken krijgen met ongewenste omgangsvormen. Hoewel dit effect nog zal moeten blijken uit de praktijk, is dit in elk geval een stap in de goede richting.

Zoals aangegeven is het wetsvoorstel aangenomen door de Tweede Kamer. Dit betekent dat de Eerste Kamer het wetsvoorstel vervolgens nog moet goedkeuren, voordat het inwerking treden definitief wordt. Het wetsvoorstel zal naar verwachting op korte termijn door de Eerste Kamer worden behandeld.