14 december 2014

Zo werkt opheffing van beslag in hoger beroep

Categorie: Beslagrecht, Bestuursrecht

Op het moment dat de rechtbank een vonnis heeft gewezen, dan zal het vonnis vaak “uitvoerbaar bij voorraad” verklaard zijn. Er kan dan executoriaal beslag gelegd worden; als er nog geen vonnis is kan er ook conservatoir beslag worden gelegd, waarbij eerst verlof moet worden gevraagd bij de rechter. Conservatoir beslag leggen in Nederland kan snel. Bij executoriaal beslag kan dan overgaan in de openbare verkoop van woning.

Dat laatste betekent dat degene wiens vorderingen zijn toegewezen, direct met behulp van een deurwaarder beslag kan leggen. Bij conservatoir beslag leggen is een advocaat nodig. Dat er hoger beroep is ingesteld, doet daar niet aan af. De schuldenaar zal de vordering moeten betalen en als hij dat niet doet dan kan de schuldeiser de deurwaarder instrueren om beslag te leggen. Dit wordt ook wel executoriaal beslag genoemd. Het kan natuurlijk zijn dat de rechtbank het bij het verkeerde eind heeft gehad of dat de rechtbank geen rekening heeft gehouden met bepaalde stukken. Het kan ook zijn dat na de uitspraak er nieuwe feiten zijn die maken dat het vonnis niet meer kan standhouden.

Het is altijd mogelijk om in een dergelijke spoedeisend geval dan een kort geding tot opheffing van het beslag op te starten. Het is echter ook mogelijk om in hoger beroep te vragen aan het gerechtshof of de tenuitvoerlegging van het vonnis kan worden geschorst. Deze mogelijkheid staat omschreven in artikel 351 van Burgerlijk Rechtsvordering.

Schorsing van het beslag

In dit geval werd een dergelijk incident opgesteld, waarbij werd aangevoerd dat de rechter een kennelijke misslag had begaan, omdat de rechtbank geen rekening had gehouden met het verweer. De advocaat startte geen kort geding op maar voerde in hoger beroep verder aan dat er sprake was van een noodtoestand omdat er beslag was gelegd op een onroerende zaak en de schuldenaar had belang bij schorsende werking om een openbare veiling van die onroerende zaak te voorkomen.

De deurwaarder kan immers beslagleggen op alle eigendommen van de schuldenaar en dus ook op een huis, waarbij een huis dan op een gegeven moment geveild zal worden.

Het Hof voert aan dat schorsing alleen mogelijk is als er sprake is van misbruik van executiebevoegdheid. Simpel gezegd: degene die de procedure bij de rechtbank heeft gewonnen, mag in principe gewoon zijn rechten te gelde maken en de deurwaarder de opdracht te geven om beslag te leggen op alle eigendommen van de schuldenaar. Het Hof geeft aan dat van misbruik sprake is als degene die overgaat tot tenuitvoerlegging van het vonnis geen in redelijkheid te respecteren belang heeft bij het gebruikmaken van die bevoegdheid. Hiervan is sprake als er in het vonnis een duidelijke fout staat (juridische of feitelijke misslag) of in het geval er na het vonnis blijkt dat er nieuwe feiten zijn die mee zich meebrengen dat het vonnis niet in stand kan blijven of er sprake is van een noodtoestand.

Kansen in hoger beroep

Het Hof overweegt duidelijk dat de kans van slagen van het hoger beroep in de regel buiten beschouwing dient te blijven bij een dergelijke vordering tot schorsing van de tenuitvoerlegging. In dit geval wijst het Hof de vordering dan ook af, omdat het Hof overweegt dat de rechter wel degelijk rekening heeft gehouden met het verweer. Ook voert het Hof aan dat het enkele feit dat er inderdaad beslag is gelegd op de onroerende zaak niet tot de conclusie leidt dat er sprake is van een noodtoestand.