Om deel te kunnen nemen aan het handelsverkeer, is het voor iedere onderneming belangrijk om te kunnen beschikken over een betaalrekening. Het girale betalingsverkeer is de afgelopen jaren zodanig ontwikkeld dat bedrijven in een bepaalde mate zelfs afhankelijk zijn geworden van een bankrekening.
Zonder een rekening wordt het enerzijds immers lastig om uw crediteuren te betalen. Anderzijds kunnen debiteuren u ook minder makkelijk tegemoetkomen. Wat nou als uw bank plotseling besluit om de bankrelatie met u op te zeggen?
Opzegging van de bankrelatie
Dat bleek het geval te zijn voor het advocatenkantoor VanEps te Curaçao. Al bijna twintig jaar maakte zij gebruik van een zakelijke bankrekening bij ABN AMRO in Nederland. Plotseling deelde ABN AMRO echter mede dat zij de bankrelatie wilde beëindigen. De argumenten die hieraan ten grondslag lagen waren met name commercieel en bedrijfseconomisch van aard.
VanEps vond dat haar belang bij continuering van de bankrelatie zwaarder woog dan het belang van de bank tot opzegging van de overeenkomst. Zij achtte de opzegging daarom onaanvaardbaar en startte – nadat zij bij de voorzieningenrechter in het gelijk was gesteld – ook een bodemprocedure bij de Rechtbank Amsterdam.
Procedure om de opzegging te voorkomen
Tussen partijen was niet in geschil of ABN AMRO krachtens de overeenkomst de bevoegdheid had tot opzegging. Het ging er namelijk om of ABN AMRO wel gebruik mocht maken van deze bevoegdheid onder deze specifieke omstandigheden.
Om te toetsen of een opzegging aanvaardbaar is dient een bank een belangenafweging te maken. Volgens ABN AMRO kostte het haar simpelweg te veel geld om beperkte bankrelaties buiten Noordwest-Europa te onderhouden. Zij dient ook rekening te houden met de rendabiliteit en concludeerde daarom dat zij afscheid moest nemen van bankrelaties buiten haar kernmarkt. Zo ook die in Curaçao. Voor VanEps, die aldus vanuit Curacao opereerde, was deze rekening van belang, omdat een aantal van haar advocaten ook werkzaam zijn in Nederland. Klanten wensen dan ook graag te betalen in euro’s. Verder zou de opzegging van de rekening hoge onkosten, een onnodig koersrisico en mogelijk omzetverlies meebrengen.
Beoordeling van de Rechtbank
Volgens de Rechtbank staat het een bank vrij om algemene beleidswijzigingen door te voeren. Ook wijzigingen die mogelijk in opzeggingen van bancaire relaties kunnen resulteren. Hoewel het opzeggen van een bankrelatie dus op zichzelf legitiem is, dienen wel steeds belangen worden afgewogen.
In deze belangenafweging, zo redeneerde de bank, heeft VanEps onvoldoende kenbaar gemaakt dat zij afhankelijk is van de bankrekening bij ABN AMRO. VanEps wordt immers niet geheel uitgesloten van het wereldwijde bancaire systeem. Bovendien staat het haar vrij om na opzegging over te gaan tot het openen van een rekening bij een andere Nederlandse bank.
De contractsvrijheid van een bank mag niet zodanig worden ingeperkt dat zij wordt verplicht om haar contractuele wederpartij te behoeden van nadeel in de vorm van bijvoorbeeld hogere kosten en vertragingen in het betalingsverkeer. De opzegging is dus niet onaanvaardbaar, zo concludeerde de Rechtbank.
De Rechtbank stelt verrassend genoeg ABN AMRO in het gelijk
En slaat daarmee dus een andere weg in dan de voorzieningenrechter. In de kortgedingprocedure werd met name groot gewicht toegekend aan het argument dat VanEps – vanwege haar nauwe banden met Nederland – veel afhankelijker is van een Nederlandse rekening dan andere buitenlandse ondernemingen.
Verder is de Rechtbank voorbijgegaan aan de zorgplicht die op een Nederlandse bank rust jegens haar contractuele wederpartijen. Deze zorgplicht brengt niet direct mee dat een bank geen overeenkomsten mag opzeggen, maar dient wel mee te nemen dat een opzegging grote gevolgen kan hebben.. Het is dus enigszins verrassend dat de Rechtbank de belangen van beide partijen onder deze omstandigheden gelijk afweegt, wetende dat VanEps met name in Nederland zaken deed (en doet).
Neem contact op met Blenheim
Dreigt uw bank het zakelijke krediet op te zeggen? Of is de bank daar al toe over gegaan? Neem gerust contact op met de advocaten van Blenheim. De advocaten van Blenheim hebben vele procedures tegen banken succesvol afgerond en staan voor u klaar uw onderneming te assisteren.