Bibob-procedure

Steeds vaker wordt een Bibob-onderzoek gedaan bij de aanvraag van een vergunning, overheidsopdracht of subsidie. Er moet dan een uitgebreid Bibob-formulier ingevuld worden. Over de problemen met Bibob adviseert onze Bibob-advocaat. Een Bibob advies kan leiden tot intrekking of weigering van een vergunning, het weigeren van een transactie, subsidie of overheidsopdracht. Het Bibob vragenformulier dient naar waarheid ingevuld te worden. De informatie uit het Bibob vragenformulier wordt gebruikt om de integriteit van de aanvrager te controleren. De informatie welke wordt gevraagd, heeft voornamelijk betrekking op de betrokkenheid van de personen bij de onderneming, de financiering van de onderneming, de zeggenschap en dergelijke.

Bibobonderzoek start met invullen van een Bibob formulier

In het toegestuurde bibob-formulier wordt onder meer gevraagd naar documenten zoals huurovereenkomsten, aandeelhoudersregisters, geldleenovereenkomsten, e.d.. Verder wordt gevraagd of de aanvrager en zijn zakelijke relaties in aanraking is geweest met politie/justitie in de afgelopen 5 jaar. Ook kan het bestuursorgaan bestuurlijk rapportage raadplegen, bijvoorbeeld als er een aangifte is gedaan. Mede op basis van de verzamelde gegevens beoordeelt het bestuursorgaan of sprake is van ernstig gevaar dat de vergunning zal worden gebruikt voor het plegen van strafbare feiten of dat er uit strafbare feiten verkregen gelden zullen worden gebruikt bij de vergunde activiteiten.

Bibob onderzoek kan tot intrekking vergunning leiden

Een reeds verleende vergunning kan ook ingetrokken worden indien een ander dan de betrokkene (vermoedelijk) strafbare feiten heeft gepleegd, ook als de betrokkene zelf van onbesproken gedrag is. Niet alleen de aanvrager zelf maar ook partners en financiers (de Bibob relaties) worden onderzocht, dat wordt het zakelijk samenwerkingsverband genoemd. Ook de aandeelhouders van een B.V. en vennoten van een v.o.f., verhuurders alsmede private financiers worden onderzocht. En wordt met name gekeken hoe uw bedrijf zijn geld verdient en of geen sprake is van witwassen.

Landelijk Bureau Bibob (LBB) kan om advies gevraagd worden

Als Bibob-advies wordt gevraagd aan het Landelijk Bureau Bibob op grond van artikel 9 Wet Bibob dan wordt de wettelijke behandeltermijn van een aanvraag opgeschort (art. 31 Wet Bibob). Het landelijk Bureau Bibob brengt op grond van artikel 15 Wet Bibob binnen 4 weken (+ maximaal 4 weken verlenging) advies uit aan het bevoegd gezag. Het Landelijk Bureau Bibob zal de gemeente in kennis stellen wanneer zij de adviestermijn verlengen. De gemeente zal de aanvrager hiervan op haar beurt in kennis stellen. Tijdens het onderzoek is de behandelingstermijn van de vergunning opgeschort.

Na afloop van deze opschortingstermijn dient het bevoegd gezag binnen de wettelijke beslistermijn (bijvoorbeeld art. 3.9 Wabo bij aanvraag omgevingsvergunning), die dan weer loopt, te beslissen op de aanvraag en kan een vergunning van rechtswege ontstaan.

Intrekking of weigering vergunning na Bibob procedure

Bibob-advies kan door het gemeente bestuur gebruikt worden voor weigering van een vergunning of tot intrekking van een vergunning. Ook kan het Bibob-advies leiden tot intrekking of weigering van een overheidsopdracht of subsidie. Intrekking van een (vergunning) besluit kan aan de orde zijn indien:

• er een vermoeden is dat de vergunning of subsidie gebruikt wordt om strafbare feiten te plegen;
• gebleken is dat er met de vergunning of subsidie reeds een strafbaar feit is gepleegd;
• er een negatief Bibob-advies is van Landelijk Bureau Bibob (LBB);  de gemeente mag als bestuursorgaan, gelet op de expertise van LBB, in beginsel van het advies van het Landelijk Bureau Bibob uitgaan, en het advies dus overnemen. Dit neemt niet weg dat een bestuursorgaan zichzelf ervan moet vergewissen dat het advies en het daartoe ingestelde onderzoek naar de feiten op zorgvuldige wijze tot stand gekomen zijn en dat de feiten de conclusies kunnen dragen. Op dit punt dient een besluit voldoende gemotiveerd te zijn.

Bibob advies met onzorgvuldige selectieve of willekeurige feiten

Met het Bibob advies kan de gemeente een besluit nemen tot intrekking of weigering vergunning. De gemeente of Burgemeester trekken soms te snel conclusies door (willekeurige) selectieve feiten te gebruiken om naar een bepaald doel toe te redeneren, namelijk het weigeren van de aangevraagde vergunning op grond van de Wet Bibob. Feitelijk wordt de Wet Bibob op die manier oneigenlijk gebruikt. In het Bibob advies wordt soms gespeculeerd over ‘vermoedelijke’ strafbare feiten gepleegd. Dat soort speculaties zijn onzorgvuldig. Ook wordt in een Bibob advies wel met stelligheid vermeld dat een strafbaar feit is begaan terwijl er helemaal geen veroordeling van een strafbaar is. Het feit dat er een strafrechtelijk onderzoek loopt betekent nog niet dat een strafbaar feit is begaan.

Voornemen besluit tot weigering vergunning na Bibob-toetsing

De aanvrager van een vergunning kan een zienswijze indien tegen een voornemen tot weigering vergunning; lees daarover zienswijze voornemen besluit handhaving. Wanneer het voornemen resulteert in een besluit tot weigering van een vergunning, waarbij het door de Burgemeester geuite voornemen wordt gehandhaafd, dan kan dat besluit in strijd met artikel 3:9 Awb en derhalve onrechtmatig. De aanvrager van een vergunning dient aan te dringen op een gemotiveerde belangenafweging in het te nemen besluit over de vergunning. Een besluit tot weigering van een vergunning mag niet onevenredig zijn (zie artikel 3, vijfde lid, Wet Bibob) in relatie tot het beoogde doel van de Wet Bibob. De motivering van een Bibob besluit laat ook wel te wensen over kan door een van de Bibob advocaten goed geanalyseerd worden.

Oneigenlijk gebruik van de Wet Bibob wordt door ons getoetst

Het komt helaas voor dat de Wet Bibob oneigenlijk wordt gebruikt. Dan kan bijvoorbeeld gebeuren als de aanvraag van een horecavergunning door de gemeente niet geweigerd kan worden op basis van slecht levensgedrag of zedelijkheidseisen, maar het dossier dat toch doorgestuurd wordt naar de infodesk van de politie. Vervolgens vindt overleg plaats met de officier van justitie en wordt bepaald of deze hem al dan niet op grond van artikel 26 van de Wet Bibob een OM-tip geeft. Dit betreft de tipfunctie van het Openbaar Ministerie. Telkens zal door de Bibob advocaat getoetst moeten worden sprake is van een “een-tweetje” tussen de burgemeester en de officier van justitie en het gebruik maken van deze tip bevoegdheid in artikel 26 Wet Bibob in de gegeven omstandigheden in strijd is beginselen van behoorlijk bestuur zoals : het verbod van vooringenomenheid, het verbod van détournement de pouvoir, het zorgvuldigheids- en het motiveringsbeginsel (art. 2:4, 3:3, 3:2 en 3:46 Awb).

Bezwaar maken tegen besluit intrekking of weigering vergunning, subsidie of overheidsopdracht

Op basis van een Bibob-advies kan een vergunning worden geweigerd of ingetrokken; tegen dat besluit kan de aanvrager binnen 6 weken bezwaar aantekenen bij het bestuursorgaan. Soms is het wegens spoedeisend belang nodig om met een advocaat gelijktijdig een voorlopige voorziening te vragen tegen een negatief Bibob-besluit. Daarmee kan een intrekking van een vergunning bijvoorbeeld geschorst worden. Soms wordt door de gemeente de Wet Bibob opgerekt om bewust een vergunning te kunnen weigeren of intrekken. Dan is het zinvol bezwaar en beroep aan te tekenen zodat de bestuursrechter zijn oordeel kan geven over een weigering of intrekking van een vergunning.

Een Bibob specialist is degene die u goed kan adviseren bij een Bibob-onderzoek

De Bibob procedure en de manier waarop de overheid daarmee omgaat is voor ondernemers vaak lastig. Ons motto is voorkomen is beter dan genezen. Vraag daarom een Bibob specialist van Blenheim om met u mee te kijken als er een Bibob onderzoek wordt aangekondigd. Onze specialisten kunnen ook assisteren bij het invullen van het Bibob-formulier. Ook bij horecazaken kan een dergelijk onderzoek gestart worden, bijvoorbeeld als er een incident geweest is. Vraag vooral tijdig advies van onze advocaat bestuursrecht van Blenheim gespecialiseerd in Bibob voor assistentie bij het Bibob-onderzoek. En wij bekijken ook de juridische mogelijkheden om het Bibob-besluit of de weigering of intrekking van een vergunning aan te vechten.