Bedrijfsovername

Het is belangrijk dat de koop of verkoop van uw bedrijf wordt begeleid door advocaten die veel ervaring hebben in aan- en verkooptransacties. Blenheim advocaten adviseert gemiddeld bij circa 30 aan- en verkooptransacties per jaar en bij een gelijk aantal participaties en/of investeringen.

Advocaten voor uw bedrijfsovername

Als ondernemer en aandeelhouder van een bedrijf wordt u regelmatig benaderd door partijen die, als potentiële koper van een onderneming, geïnteresseerd zijn in een bedrijfsovername. De verkoop van een onderneming kun je maar één keer goed doen. Voor de meeste ondernemers is de bedrijfsverkoop de verzilvering van het resultaat van jarenlang hard werken en (uiteindelijk) het pensioen.

Het is belangrijk dat dit proces wordt begeleid door advocaten die veel ervaring hebben in aan- en verkooptransacties. Blenheim advocaten adviseert gemiddeld bij circa 30 aan- en verkooptransacties per jaar en bij een gelijk aantal participaties en/of investeringen.

Een aan- of verkoop van een bedrijf begint meestal met een bieding. De bieding, als die goed valt, wordt meestal gevolgd door een Letter of Intent (LOI), ook wel een intentieverklaring genoemd. De Engelsen hebben het vaak over een “Term Sheet”.

Letter of Intent voor een overname

De Letter of Intent (LOI), ook wel intentieverklaring (Term Sheet) genoemd, is een belangrijk document in een overnameproces. Niet alleen worden in deze LOI de hoofdlijnen van een eventuele verkoop of aankoop vastgelegd, maar tevens worden daarin ook de spelregels van het boekenonderzoek (due diligence), geheimhouding en de bandbreedte waarbinnen eventueel nog onderhandeld kan worden overeengekomen. Goede begeleiding tijdens het boekenonderzoek is erg belangrijk. In de praktijk komt veelal voor dat er een zogenaamde ‘EDR’ (Electronic Data Room) wordt geopend. Daarin ‘hangt’ de verkoper de van belang zijnde financiële en juridische informatie, die dan door de koper bekeken en onderzocht kan worden. Het is belangrijk dat alle informatie, maar ook eventueel door de potentiële koper te stellen vragen en de antwoorden van de potentiële verkoper daarop, via de Electronic Data Room lopen. Hierdoor blijft alle informatie op één plek goed bewaard. Dat kan van belang zijn als er na de bedrijfsverkoop nog een discussie ontstaat over de garanties en/of vrijwaringen.

De LOI is naar Nederlands recht een belangrijk document. Anders dan de naam doet voorkomen, kan een LOI een in een vergaande mate bindend document zijn. Dat betekent dat het belangrijk is dat de verkoper alles direct goed vastlegt, zoals dat bijvoorbeeld op ieder moment de onderhandelingen afgebroken mogen worden, zonder verplichting de onderhandelingen door te voeren en/of schadevergoeding te betalen. De LOI bepaalt de contouren van de deal en structureert mede daardoor het verdere proces. Daarmee is de LOI vaak ook bepalend voor de ruimte die er in het verdere proces is in de onderhandelingen.

Het kan ook zomaar zo zijn dat er meerdere partijen geïnteresseerd zijn in de aankoop van een bedrijf. Het is dan verstandig om in de LOI geen exclusiviteit overeen te komen, maar expliciet op te nemen dat er met meerdere partijen onderhandeld mag worden. De advocaten van Blenheim helpen u hier graag bij.

De koopovereenkomst na geaccepteerde bieding tijdens het overnameproces

Na afronding van de due diligence zal de koper een definitieve bieding aan de koper doen. Als deze bieding niet acceptabel is, zal er moeten worden door-onderhandeld. Als de bieding uiteindelijk acceptabel is, zal deze bieding als de definitieve koopprijs worden vastgelegd in een koopovereenkomst, ook wel de SPA (Share Purchase Agreement) genoemd. De koopovereenkomst is een belangrijk document. In deze overeenkomst leggen de verkoper en de koper de rechten en verplichtingen, en de bepalingen waaronder het bedrijf of de aandelen worden overgedragen, vast.

Van belang is dat de verkoper goed geadviseerd wordt over de inhoud van de vrijwaringen en de garanties, de termijn van de garanties en de hoogte van de aansprakelijkheid die uit de garanties kan voortvloeien. In de praktijk is te zien dat deze aansprakelijkheid beperkt wordt tot bijvoorbeeld een percentage van de daadwerkelijk ontvangen koopsom.

Verschil juridische fusie en een overname

In de praktijk wordt veel gesproken van fusies en overnames. Slechts een klein deel betreft een daadwerkelijke fusie. Bij een juridische fusie is vaak te zien dat twee rechtspersonen opgaan in één nieuwe vennootschap of de ene rechtspersoon opgaat in de andere rechtspersoon. Reden voor een fusie is vaak van fiscale aard. De praktijk wijst uit dat een fusie veelal uiteindelijk een overname wordt. Soms wordt de term fusie gebruikt om een overname aan te duiden. Dat kan verwarrend zijn, omdat het in dat geval niet gaat om een juridische fusie in de formele zin van het woord, maar een normale overname.

Joint Venture als samenwerking tussen bedrijven

Een alternatief voor een fusie is het creëren van een zogenaamde Joint Venture. Dit wordt ook wel een samenwerkingsovereenkomst genoemd. Wat veel voorkomt is dat bedrijven vaak nauwgezet samenwerken op basis van gelijkwaardigheid. Het idee is om door de samenwerking synergievoordelen te realiseren en wellicht op termijn de vennootschap te verkopen. Het is belangrijk dat in een Joint Venture overeenkomst (ook wel een aandeelhoudersovereenkomst, of in het Engels: shareholders agreement (SHA), genoemd) de afspraken tussen partijen goed worden vastgelegd. Wat gebeurt er bijvoorbeeld bij het overlijden van een aandeelhouder? Of wat zijn de stappen bij een bieding van een derde op de Joint Venture? Zeker als de ene partij wel wil verkopen en de andere partij niet is het belangrijk dit vastgelegd te hebben.

Management Buy In en Management Buy Out

Bij Management Buy In (MBI) kopen een of meer externe personen zich in een onderneming in als aandeelhouder van de vennootschap en gaan daar het management voeren. Bij een Management Buy Out (MBO) koopt het zittende bestuur van een vennootschap een deel of alle aandelen van deze vennootschap.

Het voordeel van een MBO is dat het zittende bestuur de onderneming al goed kent. Dit bespaart de kosten van een uitgebreide due diligence. Daarnaast is vaak de verkopend aandeelhouder ook nog genegen om het bestuur te faciliteren, onder meer door een zogenaamde verkoperslening (Vendor Loan), te verstrekken ter (gehele of gedeeltelijke) financiering van de overname.

Voor het bestuur is een MBO soms ingewikkeld, want wat gebeurt er als het bestuur er met de aandeelhouder niet uitkomt? Van belang is dus dat de contractueel overeengekomen geheimhouding in de arbeidsovereenkomst gerespecteerd blijft en partijen de relatie goed weten te houden, ook als de overname uiteindelijk niet plaatsvindt.

Participatie- en aandeelhoudersovereenkomst

Met enige regelmaat begeleiden de advocaten van Blenheim investeerders die participeren in een bestaande onderneming. Blenheim begeleidt zowel de zittende (groot)aandeelhouder, als de inkopende, toekomstige investeerder/aandeelhouder. Van belang is dat er met elkaar goede afspraken worden maakt. Deze afspraken worden vaak weer in een aandeelhoudersovereenkomst (SHA) of een investeringsovereenkomst (ook wel participatie- en aandeelhoudersovereenkomst, of in het Engels: subscription and shareholders agreement) vastgelegd.

Aandeelhoudersovereenkomst en investeringsovereenkomst

Een investeringsovereenkomst bepaalt de voorwaarden waaronder een toetredend investeerder/aandeelhouder zal participeren in een bestaande vennootschap. Wanneer er met meerdere aandeelhouders een vennootschap wordt gekocht of wordt opricht, is het verstandig de onderlinge afspraken vast te leggen in een uitgebreidere participatie- en aandeelhoudersovereenkomst.

Voor zowel de investeringsovereenkomst als participatie- en aandeelhoudersovereenkomst geldt: niet alleen wordt vanzelfsprekend de waardering vastgelegd en de omvang van het aandelenbelang, maar tevens worden hier de zaken als: de zeggenschap van het bestuur, het recht van de investeerder om al dan niet een extra bestuurder te benoemen, bepaalde besluiten die aan de aandeelhoudersvergadering moeten worden voorgelegd, al dan niet met een bepaling over verzwaarde stempercentages, geregeld.

Sommige besluiten mogen bijvoorbeeld alleen maar met volledige instemming van alle aandeelhouders worden genomen (zoals bijvoorbeeld liquidatie van een vennootschap, uitgifte van aandelen), andere besluiten (bijvoorbeeld investeringen met een bepaald bedrag) zouden bij voorkeur slechts met een bepaalde gekwalificeerde meerderheid genomen kunnen worden. Tevens is van belang wat te doen bij overlijden en wat te doen als er van buitenaf een bieding op de vennootschap en of haar onderneming komt en een van de betrokkenen (een deel van) de vennootschap en/of haar onderneming wil verkopen. In het laatste geval is het verstandig om in de investeringsovereenkomst, c.q. participatie- en aandeelhoudersovereenkomst, zogenaamde ‘drag-along’ en ‘tag-along’ bepalingen op te nemen.

Wilt u meer weten over uw bedrijfsovername?

Laat uw mail of telefoonnummer achter en een van onze specialisten neemt zo snel mogelijk contact met u op.