Invoering van vergunningplicht voor cryptodiensten – vanaf 22 april 2024 kan AFM-vergunning aangevraagd worden

Op 30 juni 2022 is er een akkoord bereikt in Brussel over de nieuwe EU-regelgeving voor uitgevers van crypto-activa en aanbieders van cryptodiensten. Na de formele inwerkingtreding zal er een uitbreiding plaatsvinden op het gebied van benodigde vergunningen voor cryptodiensten van crypto asset service providers (casp’s). De nieuwe wetgeving zal in 2024 in werking treden. Per 22 april 2024 kan aan Casp-vergunning aangevraagd worden bij de AFM

De Nederlandsche Bank (hierna: DNB) roept marktpartijen op zich te informeren naar de zogenoemde Markten in Crypto-Activa Verordening (hierna: MiCAR). Deze verordening houdt concreet in dat er, in Nederland, van een registratieplicht naar een vergunningsplicht wordt overgestapt. Hieronder zal kort uiteengezet worden wat de regels zijn onder de huidige wetgeving, gevolgd door de nieuwe regels onder de MiCAR waarbij de focus ligt op de vergunningsverplichting.

Huidige wetgeving voor cryptodienstverlening

Onder de huidige Nederlandse wetgeving zijn aanbieders van crypto-assetdiensten die euro’s naar cryptovaluta’s omwisselen en aanbieders van een bewaarportemonnee voor de opslag van die virtuele valuta’s verplicht om een inschrijving in het openbare register voor het aanbieden van crypto-assetdiensten aan te vragen bij de DNB. Inschrijving in dit register is verplicht voor het beroeps- of bedrijfsmatig in/of vanuit Nederland aanbieden van crypto-assetdiensten. Hierover meer in de blog Registratieplicht voor aanbieder van cryptodiensten. Het is op basis van deze registratie niet mogelijk om diensten aan te bieden in andere Europese landen.

Nieuwe wetgeving met vergunningplicht voor cryptodiensten

De MiCAR is van toepassing op personen die zich in de Unie met de uitgifte van cryptoactiva bezighouden of diensten met betrekking tot cryptoactiva aanbieden. De verordening bevat regels voor vergunningverlening aan crypto-dienstverleners en uitgevers van crypto-activa. Onder crypto-dienstverlening wordt verstaan: het exploiteren van een handelsplatform voor crypto-activa, wisseldiensten ten aanzien van crypto-activa en het in bewaring houden van crypto-activa, maar ook het professioneel adviseren en beheren van portfolio’s omtrent crypto-activa. De verordening is niet van toepassing op crypto-activa die onder andere wetgeving, zoals miFID II, valt.

Producten die onder de crypto vergunningplicht vallen

Onder crypto-activa wordt verstaan: een digitale vertegenwoordiging van een waarde of recht dat kan worden verhandeld via een ‘distributed ledger’. Buiten deze definitie vallen dus crypto’s die niet inwisselbaar zijn en uniek reëel activa vertegenwoordigen (Non-Fungible Tokens). Ook vallen crypto-activa die dezelfde kenmerken hebben als bestaande financiële producten of instrumenten buiten de regeling. Stablecoins vallen onder de MiCAR, maar hiervoor zullen specifieke en additionele regels gaan gelden waarbij onderscheid gemaakt wordt tussen stablecoins waarvan de waarde gelinkt is aan meerdere valuta, grondstoffen of crypto’s (asset-referenced tokens) en stablecoins wiens waarde gelieerd is aan de waarde van één valuta (electronic-money tokens). De Europese Bankautoriteit bepaald onder welke van de categorieën (asset-referenced token, electronic-money token of utility token) de crypto-activa valt.

Aanvraag vergunning cryptodiensten kan per 22 april 2024 bij de AFM

De aanbieders van crypto-diensten dienen een vergunning te verkrijgen van een financieel toezichthouder AFM en te voldoen aan een hele rits vereisten.  Dan kan vanaf 22 april 2024. Deze vergunning geeft de mogelijkheid om de door de MiCAR gereguleerde activiteiten te ondernemen in alle landen van de Europese Economische Ruimte (EER). De vergunningplicht geldt ook als de dienst enkel in Nederland wordt aangeboden. Een cryptodienstverlener zal dus een vergunning nodig hebben om zijn dienst aan te mogen bieden. Uit het wetsvoorstel zoals akkoord bevonden in Brussel blijkt dat de vergunning beschrijft voor welke crypto-activadiensten de aanbieder van crypto-activadiensten een vergunning nodig heeft. De Europese Autoriteit voor effecten en markten moet een register aanleggen met informatie over de entiteiten die een vergunning hebben om crypto-activadiensten aan te bieden.

Het verschilt per type crypto-activa welke regels gelden voor aanbieders en uitgevers, waarbij strengere regels gelden voor asset-referenced tokens. Voor alle crypto-activadiensten geldt dat ze moeten worden aangeboden door een rechtspersoon met statutaire zetel in de Unie en ze ten alle tijde moeten voldoen aan hun vergunningsvoorwaarde.

Nieuwe cryptoregels voor tokens

Voor utility tokens geldt dat de emittent voldaan moet hebben aan de vereisten die  van kracht zijn voor een white paper voor niet zijnde asset-reverenced tokens of e-money tokens. Voor deze white paper geldt onder meer dat vermeld moet worden wat de kenmerken van de aanbieding aan het publiek, met name het aantal cryptoactiva dat zal worden uitgegeven of waarvoor toelating tot de handel wordt gevraagd, de uitgiftekoers van de cryptoactiva, de inschrijfvoorwaarden en de aan de cryptoactiva verboden rechten en plichten zijn. Alle informatie in het white paper moet eerlijk, duidelijk en niet misleidend zijn. Het white paper moet gepubliceerd worden op hun website.

Voor electronic money tokens gelden voor het white paper gelijke eisen als voor utility tokens.

Voor emittenten van asset-referenced tokens geldt dat er uitzonderingen zijn op het gevestigd moeten zijn van de rechtspersoon in de Unie. In de aanvraag moet onder meer het volgende worden vermeld: een programma van het bedrijfsmodel van de aanvragende emittent, een crypto-asset white paper en een juridisch advies dat de asset-referenced tokens niet als financiële instrumenten, elektronisch geld, deposito’s of gestructureerde deposito’s kwalificeren. Voor het white paper geldt dat er meer in vermeld moet worden dan in een white paper voor utility tokens. Over het ontwerp besluit van de aanvraag wordt een niet-bindend advies uitgebracht.

Niet alle crypto-dienstverleningen behoeven in het bezit te zijn van een vergunning op grond van de MiCAR. Voorbeelden daarvan zijn ondernemingen die onder de Uniewetgeving inzake financiële diensten vallen, kredietinstellingen met een vergunning op grond van Richtlijn 2013/36/EU en beleggingsondernemingen waaraan op grond van Richtlijn 2014/65/EU een vergunning is afgegeven om één of meerdere beleggingsdiensten.

Verschillen tussen nieuwe Europese cryptoregeling en Nederlandse wetgeving

Onder de Europese verordening vallen meer cryptodiensten dan onder de huidige Nederlandse wetgeving. Daarnaast is de vergunningsplicht onder de MiCAR strenger dan het huidige registratieregime maar biedt het de mogelijkheid om een grotere afzetmarkt te creëren. Crypto dienstverleners zullen zich moeten dan ook voorbereiden om de nieuw vergunningprocedure.

Heeft u vragen over wat de nieuwe wetgeving voor u betekent? Neem dan contact op met Blenheim. Het team vergunningen van Blenheim assisteert u graag