Uitsluiting aansprakelijkheid indirecte schade in algemene voorwaarden

Wat ‘indirecte schade’ is, is niet wettelijk geregeld. Partijen kunnen dus discussiëren over hetgeen met deze woorden is bedoeld. Voer voor advocaten. Meestal wordt echter met ‘indirecte schade’ bedoeld schade zoals gevolgschade, gederfde winst, gemiste besparing en verminderde goodwill. Ook dit zijn weer geen vastomlijnde uitdrukkingen, maar ze geven iets meer houvast voor de uitleg van hetgeen wordt bedoeld met ‘indirecte schade’.

Houdt een uitsluiting van aansprakelijkheid voor indirecte schade stand?

In de praktijk komt het heel vaak voor dat in de algemene voorwaarden de aansprakelijkheid wordt beperkt voor indirecte schade, zeker tussen professionele partijen. Houdt een dergelijk beding stand bij de rechter?

‘Ja’ is hierop in de regel het antwoord als twee professionele partijen met elkaar hebben gecontracteerd. Met een uitzondering voor als er sprake is van opzet of grove schuld: dan geldt het beding niet.

Wat als de hele server van mijn bedrijf is gewist?

Illustratief is de volgende uitspraak: ECLI:NL:GHDHA:2016:2690. In deze zaak was een medewerker van een opdrachtnemer (een ICT bedrijf / bedrijf gespecialiseerd in kantoorautomatisering) tijdens werkzaamheden aan het netwerk van de opdrachtgever per abuis vergeten het woordje ‘algemeen’ in te voeren bij het geven van een commando. Gevolg was dat de data die zich op de server van de opdrachtgever bevonden werden gewist. De ICT-beheerder van de opdrachtgever – die hiervan niet op de hoogte was – voerde daarna ook een handmatige backup uit (gebaseerd op de zojuist gewiste server), waardoor ook nog de backup in feite niet bruikbaar was.

Zoals u zult begrijpen was de schade voor de opdrachtgever enorm, volgens de opdrachtgever in de orde van 3,9 miljoen euro.

De opdrachtnemer die aansprakelijk werd gesteld beriep zich op haar algemene voorwaarden, waarin onder andere een bepaling was opgenomen inhoudende dat aansprakelijkheid was uitgesloten voor indirecte schade.

Volgens de opdrachtgever kon geen beroep worden gedaan op dit beding, omdat de opdrachtnemer tekort was geschoten in haar kerntaak. Het gerechtshof ging hierin echter niet mee en liet het beding in stand, waarbij zij in het bijzonder overwoog (1) dat partijen hebben gecontracteerd in het kader van de uitoefening van hun bedrijf en (2) dat een dergelijk beding in het handelsverkeer gebruikelijk is. De opdrachtgever probeerde vervolgens ook grove schuld althans opzet van (de medewerker van) het ICT bedrijf aan te tonen, maar ook hierin ging het Gerechtshof niet mee.

Conclusie: begin over de uitsluiting van aansprakelijkheid voordat u contracteert

Wees dus alert op bepalingen in de overeenkomst of in de algemene voorwaarden van uw contractspartij waarin de aansprakelijkheid voor indirecte schade wordt beperkt, zeker in een professionele relatie. Vertrouw niet op de redelijkheid en billijkheid en ga er vanuit dat de rechter dergelijke bepalingen in stand zal laten. Kaart de bepaling aan bij uw contractspartij voordat u de opdracht geeft (/de overeenkomst sluit). Natuurlijk is dit in de praktijk lastig, maar als u met redelijke argumenten komt dwingt u uw contractspartij met een gedegen onderbouwing van de noodzaak ervan te komen. Waarom moet hij de aansprakelijkheid (in deze mate) uitsluiten? Staat hij dan niet in voor zijn werk? Het is vaak raadzaam kort te overleggen met uw advocaat over deze argumenten. En als u de algemene voorwaarden niet aan de kaak wilt/kunt stellen: sluit zelf een goede verzekering af!