Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie

Naar aanleiding van de misbruikgevoeligheid van een turboliquidatie is het voorstel Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie ingediend. Het Hof van Arnhem-Leeuwarden oordeelde onlangs in een zaak waarin deze wet voor bedoeld is. Deze blog zal daarom ingaan op de werking van een turboliquidatie en hoe het wetsvoorstel misbruik beoogt tegen te gaan a.d.h.v. de voorgenoemde uitspraak van het Hof.

Bij ontbinding van de onderneming blijft de vennootschap voortbestaan totdat de vereffeningsfase is beëindigd. De vereffeningsfase strekt zich er toe om de baten te gelde te maken voor haar ‘eigenaren’ (denk aan: aandeelhouders), en de schuldeisers volgens een verdelingsplan af te betalen.

Wanneer de onderneming uiteindelijk is vereffend en alle activa zijn verkocht en de opbrengsten zijn verdeeld, houdt de onderneming op te bestaan. Echter, indien de onderneming geen baten meer heeft ten tijde van de ontbinding, houdt zij op grond van art. 2:19 lid 4 BW – vaak ten nadele van de schuldeisers – direct op te bestaan. Dit wordt ook wel turboliquidatie genoemd.

Het direct ophouden te bestaan als gevolg van het ontbreken van baten leidt ertoe dat de wettelijk geregelde vereffeningsfase niet intreedt. Dit betekent echter niet dat er geen vereffening plaatsvindt in het geval van een turboliquidatie. De vereffening vindt voorafgaand aan het ontbindingsbesluit van de onderneming plaats zodat ten tijde van de ontbinding geen baten meer bestaan.

In andere woorden, de vereffening vindt plaats onder de radar en voorafgaand aan de ontbinding. Dientengevolge zijn de wettelijke waarborgen van art. 2:23 e.v. BW – die zien op een deugdelijke vereffening –  niet van toepassing. Om deze reden is de turboliquidatie een bruikbaar middel geworden voor fraudeurs: door de activa voorafgaand aan het ontbindingsbesluit te verzilveren blijven er enkel schulden over in de onderneming waardoor deze direct ophoudt te bestaan.

Indien benadeelede schuldeisers van een dergelijke turboliquidatie kunnen aantonen dat er wel degelijk (potentiële) bate bestaan kan het faillissement van de vennootschap vooralsnog worden aangevraagd. Evenzeer blijkt regelmatig dat er nog potentiële baten zijn, zoals een mogelijke vordering op grond van bestuurdersaansprakelijkheid. Maar, gelet op het gebrek aan enig inzicht in de onderneming ten tijde van de feitelijke vereffening, is het voor schuldeisers doorgaans erg lastig om aan deze bewijslast te voldoen.

Daarom heeft het kabinet een conceptwetsvoorstel Tijdelijke wet transpiratie turboliquidatie bij de Tweede Kamer ingediend. Dit voorstel beoogt, zoals de titel onthult, meer inzicht te creëren in de vereffening voorafgaand aan de turboliquidatie. Zo zal het bestuur van de vennootschap bij de turboliquidatie een slotuitdelingslijst, een slotbalans, een verklaring voor het ontbreken van baten en de jaarrekeningen deponeren bij de KVK. Kortom, het wetsvoorstel beoogt mogelijk misbruik door turboliquidatie te voorkomen door meer transparantie te creëren voor schuldeisers aangaande de baten van de ontbonden vennootschap.

Het hof Arnhem-Leeuwaarden oordeelde onlangs in een geval van mogelijk misbruik die het wetsvoorstel beoogt te voorkomen. In deze zaak was er sprake van een overeenkomst voor bouwwerkzaamheden tussen De Veense Bouwer B.V. en de appellant.

Een half jaar na het sluiten van de overeenkomst is de Veense Bouwer overgegaan tot een turboliquidatie. De Veense Bouwer heeft zelf zijn vermogen vereffend voorafgaand aan de turboliquidatie. Doordat de Veense Bouwer het bouwproject niet had afgerond had appellant een vordering op de Veense Bouwer uit hoofde van niet-nakoming en schade door de verrichte bouwwerkzaamheden.

Bij de vereffening is de appalant niet in de gelegenheid gesteld door de Veense Bouwer om een oordeel te vormen over het betalingsvoorstel, noch heeft de appalant inzicht gekregen in de verdeling over de schuldeisers. Appalant ging derhalve niet akkoord met het voorstel van de gedeeltelijke betaling van de vordering en heeft de rechtbank verzocht tot faillietverklaring van de Veense Bouwer.

Het Hof heeft uiteindelijk vastgesteld dat De Veense Bouwer nieuwe opdrachten van klanten had geaccepteerd en vooruitbetalingen had gefactureerd, terwijl het voor hem al duidelijk was dat de onderneming zou worden beëindigd. Hieruit volgde dat er dus sprake was het bestaan van bate waardoor de Veense Bouwer aansprakelijk is op grond van bestuurdersaansprakelijkheid op grond van onrechtmatige daad.

Het wetsvoorstel zal in overeenkomstige situaties als voornoemde zaak zorgen dat vennootschappen inzicht en transparantie verschaffen aan schuldeisers in het geval van een turboliquidatie. Dit zal op zijn beurt misbruik voorkomen. Hierom is het concept een welkom voorstel. Wilt u stoppen met uw onderneming? Laat u dan goed begeleiden om vooraf alle risico’s in kaart te brengen. De advocaten van Blenheim staan u graag bij.