Voor de verkrijging van alternatieve vormen van financiering kan gebruik worden gemaakt van Distributed Ledger Technology (DTL) zoals een blockchain. In dat geval wordt tokenization veelal ingezet als middel om de financiering te faciliteren aan de hand van een Initial Coin Offering (ICO) of Security Token Offering (STO). Toepassing van de blockchain technologie roept naar Nederlands recht verschillende vragen op.
Wat zijn tokens? Zijn tokens geld? Als tokens geen geld zijn, worden deze tokens dan beschouwd als goederen? Wil dat zeggen dat iemand eigenaar kan zijn van tokens of een inschrijving op een blockchain? Kan er gesproken worden van eigendom? Cryptofinanciering advocaat Dirk de Waard legt uit.
Verschillende soorten tokens en hun functie
Een token (of cryptoactiva) is een digitale weergave van waarde of rechten, in het bezit van iemand of als zodanig geregistreerd, die elektronisch kan worden overgedragen en opgeslagen, met gebruikmaking van DLT zoals blockchain of vergelijkbare technologie. In blockchain context bestaan verschillende type tokens, elk met afzonderlijke functies:
- asset token (of: security token): deze token geeft een recht tegenover de uitgevers van deze tokens, bijvoorbeeld een recht op eigendom, een recht op deelname in de winst, zeggenschapsrechten, lidmaatschapsrechten of vorderingsrechten;
- electronic money token (of: e-money token): een token met als hoofddoel het gebruik als ruilmiddel en dat een stabiele waarde tracht te behouden door te verwijzen naar de waarde van een fiduciaire valuta die een wettig betaalmiddel is;
- native token (of: payment token): deze token is een zogeheten cryptocurrency (een virtuele munt) zoals Bitcoin of Ethereum met een betaalfunctie; en
- utility token: deze token geeft recht tot toegang, gebruik of deelname in decentralized applicaties of ecosystemen in de blockchain. Een utility token is niet bedoeld om economische waarde te hebben, maar alleen om de blockchain te laten functioneren.
Native tokens: juridisch gezien geen geld, maar wel een middel om mee te betalen
Hoewel cryptocurrencies zoals Bitcoin of Ethereum een ruilmiddel zijn dat door veel mensen wordt geaccepteerd, kwalificeren dergelijke native tokens juridisch naar Nederlands recht gezien niet als ‘geld’. De reden dat cryptocurrency geen geld is, is vooral dat het niet gangbaar is, dat wil zeggen: zeer breed geaccepteerd als betaalmiddel (art. 6:112 BW). Bovendien vallen cryptocurrencies niet onder de ruimere definitie uit art. 1.1 Wft: zij zijn immers niet verkregen van een uitgever in ruil voor geld, en vertegenwoordigen geen vordering op een uitgever (er is zelfs geen daadwerkelijke uitgevende instantie).
Het staat partijen niettemin vrij om overeen te komen dat een betaling wordt gedaan met een bepaalde payment token. Juridisch gezien gaat het dan om een ruil, of een aanvullende afspraak om een betaling in geld te laten voldoen door een andere prestatie. Ongeacht haar juridische kwalificatie, kan een native token zodoende dienst doen als betaalmiddel in bijvoorbeeld een Share Purchase Agreement (SPA).
Tokens worden niet aangemerkt als goederen
Tokens en andere registraties op een blockchain zijn volgens de huidige stand van het recht geen vermogensrecht of ander goed. Hoewel dit in de praktijk complicaties oplevert wat betreft goederenrechtelijke vormen van handhaving (beslag en executie), blijkt dit in concrete gevallen realiseerbaar. Juridische bijstand van gespecialiseerde advocaten is in dezen onmisbaar.
Europese regelgeving en mogelijke veranderingen in het Nederlands recht t.a.v. de kwalificatie van tokens
De Europese Commissie heeft in september 2020 een voorstel voor een verordening inzake markten in crypto-activa (MiCA) ingediend. De verordening zou oorspronkelijk medio 2023 in werking treden. Dit zal waarschijnlijk worden uitgesteld tot 2024, aangezien een periode van 18 maanden is gepland om maatregelen te kunnen aannemen voordat de MiCA van toepassing wordt.
De verordening is gericht op bepaalde categorieën cryptoactiva die momenteel buiten het toepassingsgebied van de bestaande regelgeving vallen – waaronder native tokens en utility tokens – en stelt een rechtskader in voor aanbieders van diensten op het gebied van crypto-activa, alsook voor consumentenbescherming. MiCA is niet van toepassing op security tokens die als financiële instrumenten in de zin van de MiFID worden aangemerkt. De kwalificatie van native tokens en utility tokens in MiCA wijkt niet af van de huidige kwalificatie van betreffende categorieën cryptoactiva
Benieuwd naar de mogelijkheden van tokens voor uw onderneming? Neem contact op.
Graag kijken wij samen met u op welke wijze tokens in uw onderneming kunnen worden ingezet.
Voor meer informatie hierover kunt u contact opnemen met Dirk de Waard.