Bestuursdwang is een zogenaamde herstelsanctie. Een overtreding moet beëindigd worden met als sanctie dat de overheid dat op kosten van de overtreder doet. De overheid kan de kosten van de bestuursdwang proberen te verhalen op de overtreder. Met een dwangbevel kan de gemeente ook wettelijke rente en kosten van het dwangbevel proberen te vorderen van de overtreder. Degene die een last onder bestuursdwang opgelegd krijgt moet daarom alert zijn. Raadpleeg tijdig een advocaat bestuursrecht als u een last onder bestuursdwang heeft gekregen.
Wat is het risico van bestuursdwang door de gemeente?
Feitelijk kan bestuursdwang inhouden dat de gemeente bijvoorbeeld een aannemer inschakelt om werkzaamheden aan een pand te verrichten of materiaal te verwijderen, of een illegale bebouwing. Als bijvoorbeeld een monument te veel achterstallig onderhoud heeft kan de gemeente de eigenaar aanschrijven met een last onder bestuursdwang. Daarmee probeert de gemeente de eigenaar te bewegen zelf het onderhoud te doen. Maar dat is niet altijd een gelukkige combinatie is mijn ervaring. Of een besluit van de burgemeester om een café of coffeeshop te sluiten door de politie wordt uitgevoerd (pand wordt dichtgetimmerd en verzegeld). Ook bij overtreding van vergunningvoorschriften kan de burgemeester een bedrijf sluiten door middel van bestuursdwang.
De gemeente kan ook een preventieve last onder bestuursdwang opleggen om een overtreding te voorkomen. De gemeente hoeft dus niet altijd te wachten tot de overtreding heeft plaatsgevonden. Doorgaans zal in zo’n situatie sprake moeten zijn van een gevaar dat de overtreding met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid zal plaatsvinden.
Toezicht overheid en handhaving met bestuursdwang
In het kader van toezicht en controle door de gemeente kan een toezichthouder een overtreding constateren en daar melding van maken aan de betrokkene. Bij deze melding zal doorgaans een termijn gesteld worden waarbinnen de overtreding beëindigd dient te zijn (de begunstigingstermijn). Indien na controle is gebleken dat de overtreding niet is beëindigd, zal de gemeente een vooraankondiging voor een last onder bestuursdwang kunnen doen. In deze vooraankondiging is een termijn aangegeven waarbinnen de overtreder een zienswijze kan indienen. Deze zienswijze kan schriftelijk ingediend worden. Het is zinvol een advocaat bestuursrecht om advies te vragen, om vast te stellen op welke wijze het beste gereageerd kan worden op de aankondiging bestuursdwang.
Aankondiging besluit bestuursdwang
Naar aanleiding van de zienswijze kan de gemeente besluiten de beschikking tot last onder bestuursdwang niet op te leggen. Indien het besluit met de last onder bestuursdwang wel wordt opgelegd, dan kan binnen zes weken een bezwaarschrift ingediend worden en tevens kan een voorlopige voorziening gevraagd worden bij de bestuursrechter. Aangezien het besluit met last onder bestuursdwang niet geschorst wordt bij indiening van het bezwaar, is het zinvol direct een voorlopige voorziening houdende schorsing van het besluit onder dwangsom te vorderen. Dit dient bij voorkeur gelijktijdig met het indienen van het bezwaarschrift te geschieden. Een advocaat bestuursrecht kan een voorlopige voorziening vorderen bij de bestuursrechter en bezwaar of beroep tegen de last onder bestuursdwang.
Besluit met bestuursdwang en begunstigingstermijn
In het besluit met last onder bestuursdwang is aangegeven wat de herstelmaatregelen zijn. De kosten van de bestuursdwang door het inschakelen van een derde door het bestuursorgaan zullen doorgaans dan ten laste gebracht worden van de overtreder. In het besluit tot last onder bestuursdwang wordt een termijn gesteld (begunstigingstermijn) waarbinnen de overtreding beëindigd moet zijn. Bij gebreke van beëindiging van de overtreding zal de bestuursdwang als aangekondigd in het besluit uitgevoerd (kunnen) worden. Een bezwaarschrift tegen een last onder bestuursdwang heeft geen schorsende werking. Dat betekent dat als een bezwaarschrift is ingediend tegen de last onder bestuursdwang ook tijdens de bezwaarprocedure de bestuursdwang uitgeoefend kan worden; een bezwaarprocedure kan immers maanden duren en de termijn waarbinnen de overtreding beëindigd moet worden (de begunstigingstermijn) is doorgaans slechts enkele weken. Daarom is het voor het aangeschreven bedrijf of persoon van belang om het besluit houdende bestuursdwang geschorst te krijgen indien zij het besluit tot bestuursdwang onterecht vinden. Daartoe kan je voorlopige voorziening vorderen bij de bestuursrechter teneinde uitvoering van de bestuursdwang te laten schorsen voor het einde van de begunstigingstermijn.
Bij bezwaar of beroep gelijk voorlopige voorziening bestuursrechter verzoeken
Het verzoek tot een voorlopige voorziening wordt doorgaans tegelijk met het bezwaarschrift of het beroepschrift ingediend. Een advocaat bestuursrecht kan voor indiening zorgdragen. Bij het verzoek tot voorlopige voorziening zal dan tevens het bezwaarschrift of het beroepschrift ingediend moeten worden. De belanghebbende moet en spoedeisend belang hebben bij de gevraagde voorlopige voorziening. Dat zal doorgaans wel het geval zijn in er schade dreigt door uitoefening van de bestuursdwang of de gevolgen (onevenredige) ernstig zijn voor de betrokkene(n). Zowel in de bezwaarfase, de beroepsfase (beroep bij de rechtbank, afdeling bestuursrecht) of in hoger beroep (bij de Raad van State of College van beroep voor het bedrijfsleven) kan een voorlopige voorziening gevorderd worden, hangende de lopende bezwaarprocedure of beroepsprocedure tegen het besluit tot bestuursdwang.
Het team vastgoed & overheid van Blenheim heeft veel ervaring met bestuursdwang en adviseert u graag.