Wijziging aan een monument; wanneer is er een vergunning nodig?

Op grond van de Wabo is voor het wijzigen van een rijksmonument in bijna alle gevallen een omgevingsvergunning nodig, ook als er slechts sprake is van een minieme ingreep. De wetgever is echter tot het oordeel gekomen dat in bepaalde gevallen een vergunning voor het wijzigen van het rijksmonument niet wenselijk is. Er is geen omgevingsvergunning meer vereist zijn voor:

• a) gewoon onderhoud, voor zover detaillering, profilering, vormgeving en materiaalsoort en kleur niet wijzigen, of – als het een tuin, park of andere aanleg betreft – de aanleg niet wijzigt;
• b) een activiteit die uitsluitend leidt tot inpandige veranderingen van een onderdeel van het monument dat uit het oogpunt van monumentenzorg geen waarde heeft.

Wat is “gewoon onderhoud” van een monument ?

Voorbeelden van ‘gewoon onderhoud’ zijn bijvoorbeeld schilderwerk in dezelfde kleur, het plaatselijk herstellen van kozijnen en het vervangen van de hemelwaterafvoer in hetzelfde materiaal aan het monument. Bij inpandige onderdelen die uit het oogpunt van monumentenzorg geen waarde hebben, gaat het om onderdelen van het monument die zijn aangebracht na het moment waarop het als rijksmonument is aangewezen. Dat zou bijvoorbeeld het geval kunnen zijn bij het vervangen van een later ingebouwde keuken of badkamer of het verwijderen van gipsplaten die later zijn aangebracht.

Zonder vergunning bouwen bij monument?

De Wabo kent mogelijkheden voor vergunningvrij bouwen. Deze mogelijkheden gelden niet voor bouwen:

• a) in, aan, op of bij een (rijks-, provinciaal of gemeentelijk) monument;
• b) binnen een beschermd stads- of dorpsgezicht en als er uitwendige veranderingen tot stand worden gebracht.

Deze beperkingen worden vanaf 1 januari 2012 enigszins versoepeld.

Over de gevolgen van het bouwen of wijzigen van een monument zonder vergunning lees: monument en handhaving gemeente.

Vergunningvrij bouwen in, aan, op of bij een monument

Met de wijziging van de monumentenregels per 1 januari 2012 is het in beperkte mate mogelijk zijn om vergunningvrij in, aan, op of bij een monument te bouwen. Daaraan zijn welvoorwaarden verbonden. Alleen in, aan of op een onderdeel van een monument vergunningvrij mag gebouwd indien dat onderdeel vanuit het oogpunt van monumentenzorg geen waarde heeft. Zoals vermeld, moet dan worden gedacht aan onderdelen die na de aanwijzing tot monument zijn aangebracht. Bijbehorende bouwwerken bij het monument, bouwwerken ten behoeve van recreatief nachtverblijf en dakkapellen in het voordakvlak blijven vergunningplichtig.

Er is een onderscheid tussen inpandig en uitpandig vergunningvrij bouwen. Wordt het monument enkel inpandig gewijzigd, dan is er mogelijk ook geen omgevingsvergunning voor het wijzigen van een monument vereist. Wordt aan de buitenkant van het monument gebouwd, dan blijft een omgevingsvergunning voor het wijzigen van een monument vereist. Lees hier meer over vergunning en monument.

Vergunningvrij bouwen bij beschermd stads- of dorpsgezicht

Binnen (inpandig)een beschermd stads- of dorpsgezicht uitpandig vergunningvrij te bouwen. Wel zijn de mogelijkheden van vergunningvrij bouwen binnen een beschermd stads- of dorpsgezicht tot de volgende situaties beperkt:

• a) een verandering van een achtergevel of achterdakvlak, mits die gevel of dat dakvlak niet naar openbaar toegankelijk gebied is gekeerd;
• b) een bouwwerk op het erf aan de achterkant van een hoofdgebouw, mits dat erf niet ook deel uitmaakt van het erf aan de zijkant van dat gebouw en niet naar openbaar gebied is gekeerd;
• c) een bouwwerk op gronden die onderdeel zijn van openbaar toegankelijk gebied.

Het team vastgoed & overheid adviseert en procedeert over monumenten en ander vastgoed. Wij zijn u graag van dienst.